Iedereen doet naar vermogen mee
Meedoen aan het maatschappelijke leven, betekenisvolle contacten en zinvol bezig zijn. Deze factoren hebben een positief effect op de ervaren gezondheid en het welzijn van onze inwoners. Zij dragen bij aan een gezonde en vitale samenleving waarin iedereen talenten en basisvaardigheden kan ontwikkelen, waar kinderen veilig en gezond kunnen opgroeien, waar inwoners in verbinding staan met elkaar en mee kunnen doen aan het ‘gewone’ leven. Alle inwoners doen zo lang mogelijk zelfstandig en volwaardig mee en worden ondersteund waar nodig.
Wat hebben we in 2020 gedaan?
Uiteraard stond 2020 vooral in het teken van corona. De corona-crisis treft iedereen. Kwetsbare groepen worden het hardst geraakt en nieuwe kwetsbare groepen ontstaan. Denk aan daklozen, gezinnen onder druk, kinderen met groeiende (leer)achterstanden, jongeren met gebrek aan toekomstperspectief, eenzaamheid onder ouderen, mensen die afhankelijk zijn van de zorg van anderen en toenemende bestaansonzekerheid voor inwoners die al in een zwakkere sociaaleconomische positie verkeerden. De crisis zet een extra druk op deze groepen en dat vraagt om een overheid die hen ondersteunt om de gevolgen van de crisis op te vangen. Extra aandacht is nodig voor kwetsbare groepen, en voor alle sectoren in het Sociaal domein die worden geraakt door de crisis. Denk hierbij aan het onderwijs, de kinderopvang, het leerlingenvervoer, de jeugdzorg, maatschappelijke opvang en onze zorgpartners. Samen met hen zoeken we naar oplossingen en treffen we ondersteunende maatregelen om te zorgen dat de meest kwetsbare inwoners de zorg en hulp krijgen die ze nodig hebben. We zijn er trots op dat we met de Rijksoverheid, regio en onze samenwerkingspartners ervoor gezorgd hebben dat de ondersteuning aan inwoners is doorgegaan en dat het zorglandschap in stand is gebleven.
We hebben verder gewerkt aan een stevige sociale basis en een vangnet voor diegene die het zelf (niet meer) redden. We boden maatwerk wanneer de sociale basis tekortschoot, of inwoners gespecialiseerde ondersteuning nodig hadden. We boden bijvoorbeeld vormen van begeleiding en dag(opvang) voor onze kwetsbare inwoners. Met onze voorzieningen op het vlak van bescherming en opvang boden we de meest kwetsbare inwoners een passende beschermde situatie die hun tevens de handvatten gaf om maatschappelijk zoveel mogelijk (weer) mee te doen. Door corona is onze dienstverlening en dat van onze maatschappelijke partners noodgedwongen aangepast geweest. Huisbezoeken bij kwetsbare inwoners vonden alleen plaats als het niet anders kon, er werd zoveel mogelijk hulp- en ondersteuning op afstand verleend (telefonisch, digitaal zoals FaceTime e.d.). Er is binnen en buiten het gemeentehuis enorm veel inzet geweest om ondanks corona zo goed mogelijk onze inwoners te ondersteunen. Daarnaast waren er vele georganiseerde en spontane vrijwilligersinitiatieven in de samenleving die bijdroegen aan het omzien naar en zorgen voor elkaar.
We investeerden in preventie, informele zorg, algemene voorzieningen, vrijwilligerswerk en mantelzorg. Er was specifieke aandacht voor statushouders en voor laaggeletterden. Met (gesubsidieerde) sociale basisvoorzieningen ondersteunden we kwetsbare inwoners en voorkwamen we dat problemen verergerden of zwaardere maatwerkvoorzieningen nodig waren. Het kompas voor de integrale manier waarop we hieraan werkten was die van 'positieve gezondheid'. We bevorderden gezondheid en veerkracht door aan te sluiten bij wat mensen zelf belangrijk en prettig vonden. We zochten daarbij naar mogelijke verschuivingen van dure maatwerkvoorzieningen naar goedkopere, vrij toegankelijke, collectieve voorzieningen. Deze verschuiving sluit enerzijds aan bij de transformatiegedachte dat hulp en ondersteuning dichtbij onze inwoners en laagdrempelig georganiseerd wordt en is anderzijds noodzakelijk om als gemeente financieel gezond te blijven. De afgelopen jaren leren echter dat dergelijke verschuivingen complex zijn en een lange adem vergen.
Diverse activiteiten en pilots die bijdroegen aan de versterking van de sociale basis, kwamen in aanmerking voor bekostiging uit het innovatiebudget. In 2021 gaan we evalueren wat de inzet van het innovatiebudget aan de gewenste transformatie heeft bijgedragen en of bijstelling van de inzet van het innovatiefonds nodig is.
Inkoop individuele maatwerkvoorzieningen jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning
Wij maken ons sterk voor een zorglandschap waarin alle passende vormen van hulp en ondersteuning beschikbaar zijn die onze inwoners, waaronder jeugdigen, nodig hebben om deel te nemen aan onze samenleving. Per 1 januari 2021 hebben wij daarvoor nieuwe inkoopovereenkomsten afgesloten met aanbieders voor de verstrekking van kwalitatief en kwantitatief toereikende individuele maatwerkvoorzieningen jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning. We hebben samen met de andere gemeenten in de regio Gooi en Vechtstreek in 2020 de inkooptrajecten doorlopen. We zijn daarbij uitgegaan van het adagium 'verbeteren, versimpelen en verbinden'. We hebben ons vooral ingezet voor het waarborgen van zorgcontinuïteit, ruimte bieden voor innovatie en reële tarieven voor aanbieders. In diverse raadsmededelingen hebben we de raad tijdens dit traject uitgebreid geïnformeerd over onze inzet.
Beleidsontwikkeling
De visie in het strategisch beleidsplan Sociaal Domein is 'Iedereen doet Mee'. Het strategisch kader en de beleidstheorie geven nog steeds richting voor de komende jaren. Wel zien we dat op een aantal onderdelen actualisatie van beleid op tactisch en operationeel niveau nodig is. Door corona is de actualisatie van het huidige beleidsplan vertraagd. In de tweede helft van 2020 hebben we de actualisatie weer opgepakt. Het Beraad Gooise Meren en de Adviesraad Werk en Inkomen (ARWI) hebben een presentatie gehad over hun belangrijkste vragen over de conceptversie van het meerjarige beleidsplan Sociaal Domein 2021-2025. De besluitvorming van het geactualiseerde beleidsplan vindt plaats in de raad in het tweede kwartaal van 2021. De overkoepelende visie in het nieuwe beleidsplan is leidend voor de op te stellen Jeugdnota, Gezondheidsnota, nota Bescherming en Opvang, het beleidsplan Inburgering en het geactualiseerde Plan van aanpak inclusie.