4.5 Toelichting op overzicht van baten en lasten

Onderstaand worden per programma of per onderdeel de verschillen tussen de actuele begroting en de werkelijke realisatie toegelicht. Voor een uitgebreide toelichting op de verschillen wordt verwezen naar het programmaverslag. Programma’s/onderdelen waar de verschillen kleiner zijn dan € 70.000 zijn niet in de verschilverklaring opgenomen.

Programma 1 Inwoners en Bestuur
Bij programma 1 laat het gerealiseerde saldo een nadeel zien ten opzichte van het geraamde saldo. Deze afwijking wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere lasten als gevolg van incidenteel hogere stortingen in de voorziening Wachtgeld en Pensioenen (€ 744k) en de voorziening Personele Kosten (€ 414k). De afwijking wordt verder nog veroorzaakt door hogere doorbelastingen ambtelijk apparaat (€ 219k). Daarnaast is sprake van een voordeel van € 110k doordat als gevolg van corona de activiteiten voor de Doe-democratie minder inzet vroegen. In het saldo zitten ook lagere lasten voor het college voor loonkosten en representatie (€ 115k), de rekenkamer (€ 41k) en steunmaatregelen corona (€ 58k).

 

Programma 2 Veiligheid
Bij programma 2 laat het gerealiseerde saldo een voordeel zien ten opzichte van het geraamde saldo. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere lasten voor Integraal veiligheidsbeleid. Hieronder valt ook de pilot integrale beveiliging, waar sprake is van een voordeel van € 61k. Bij het voorstel tot budgetoverheveling wordt voorgesteld dit restantbudget over te hevelen naar 2021.

 

Programma 3 Openbare Ruimte, Verkeer en Parkeren
Bij programma 3 laat het gerealiseerde saldo een nadeel zien ten opzichte van het geraamde saldo. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een noodzakelijke aanvullende dotatie aan de voorziening wegen (€ 696k) en hogere lasten voor herstelwerkzaamheden aan wegen om de veiligheid van weggebruikers te garanderen (€ 106k). De afwijking wordt verder nog veroorzaakt door hogere doorbelastingen ambtelijk apparaat (€ 59k). Daarnaast is sprake van een voordeel (€ 57k) doordat in 2020 geen initiatieven voor fietsparkeerplaatsen zijn gerealiseerd.

 

Programma 4 Ruimtelijke Ontwikkeling, Wonen, Economie en Toerisme
Bij programma 4 laat het gerealiseerde saldo een voordeel zien ten opzichte van het geraamde saldo. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een vrijval van de verliesvoorziening grondexploitatie Bredius (€ 507k). Daarnaast is er per saldo sprake van een voordeel van € 666k bij omgevingsvergunningen door enkele grote omgevingsvergunningen en omgevingsvergunningen voor De Krijgsman. In het saldo zitten ook incidenteel € 291k hogere lasten voor diverse gemeentelijke gebouwen en een noodzakelijke dotatie aan de voorziening Onderhoud zwembad De Zandzee. Daarnaast zijn er in totaal € 337k hogere lasten als gevolg van doorbelastingen vanuit vastgoed (€200k) en tegenvallende saneringskosten met betrekking tot de zogenaamde ‘Plakgronden’ aan de Godelindeweg in Naarden.

 

Programma 5 Duurzaamheid, Water en Groen
Bij programma 5 laat het gerealiseerde saldo een voordeel zien ten opzichte van het geraamde saldo. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat niet alle middelen voor beleidsontwikkeling en uitvoering van de warmtetransitie in 2020 zijn besteed (€ 305k). Omdat de middelen en activiteiten een scope hebben van 2 jaar wordt voorgesteld dit restantbudget over te hevelen naar 2021. Ook zijn er lagere lasten in het kader van duurzaamheid en het initiatievenfonds (€ 170k). Het doorschuiven van de groenwerkzaamheden die zijn gekoppeld aan het project Mariahoeve Muiden en Eikenlaan Muiderberg leidt tot een voordeel van € 130k. Voorgesteld wordt dit budget over te hevelen naar 2021.
In het saldo zitten ook hogere lasten voor riolering (€ 126k) en doorbelastingen ambtelijk apparaat (€ 81k) en lagere lasten voor de OFGV (€ 50k, resultaat 2019) en GNR (€ 69k, doorgeschoven BTW). De verkoop van snippergroen levert € 73k hogere baten op.

 

Programma 6 Werk en Inkomen
Bij programma 6 laat het gerealiseerde saldo een voordeel zien ten opzichte van het geraamde saldo. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere uitkeringslasten in het kader van de BUIG (€ 392k), hogere opbrengsten uit terugvordering en verhaal (€ 55k) en een vrijval van € 124k van de voorziening dubieuze debiteuren. In het saldo zitten verder lagere lasten voor schuldhulpverlening (€ 247k) en re-integratie (€ 74k).
De werkelijke lasten voor de TOZO over 2020 zijn € 3.140k lager dan waar we op basis van het voorschot van het rijk rekening mee hadden gehouden. Het verschil moet aan het rijk worden terugbetaald en leidt dus tot een verlaging van de baten met € 3.140k.

 

Programma 7 Zorg en Welzijn, Onderwijs en Jeugd
Bij programma 7 laat het gerealiseerde saldo een nadeel zien ten opzichte van het geraamde saldo. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de hogere lasten voor de openeinderegelingen Jeugd (€ 821k) en Wmo (€ 750k). Daarnaast zijn er ook hogere lasten voor collectieve voorzieningen (€ 94k) als gevolg van het gestegen aantal subsidieaanvragen. In het saldo zitten, onder andere als gevolg van corona, ook lagere lasten voor leerlingenvervoer (€ 207k) en opvang en beschermd wonen (€ 248k). Het budget voor kinderopvang laat evenals afgelopen jaar een overschot zien (€ 362); voor 2021 en verder worden de lasten reëel geraamd.

 

Programma 8 Sport, Cultuur en Recreatie
Bij programma 8 laat het gerealiseerde saldo een voordeel zien ten opzichte van het geraamde saldo. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere lasten voor onderhoud van buitensportaccommodaties (€ 124k). Verder zijn er lagere lasten voor onderhoud aan speelondergronden (€ 39k) en voor een subsidie voor podiumkunsten als gevolg van een gewijzigde overeenkomst (€ 39k).
De noodsteun aan culturele organisaties zorgt voor een overschrijding van de lasten ter hoogte van € 588k, maar dit wordt volledig gecompenseerd door hogere baten van de Provincie die bij deze subsidie als co-financier optreedt.

 

Algemene dekkingsmiddelen

Algemene uitkering

Naast nabetalingen over eerdere jaren (€ 33k V) zijn aan het eind van het jaar ook meer inkomsten verkregen door aanpassing van eenheden in 2020 (€ 88k V). Deze konden niet meer in de begroting worden verwerkt.

Belastingen
Er is sprake van meer belastinginkomsten, mede omdat er een inhaalslag heeft plaatsgevonden voor het opleggen van aanslagen betreffende eerdere jaren (€ 255k V). Daarnaast is er sprake van hogere lasten ter hoogte van € 144k (N). Dit is voornamelijk het gevolg van meer (in aantal en in hoogte) uitbetaalde proceskostenvergoeding als gevolg van WOZ bezwaren door no-cure-no-pay bureaus.

Overige baten en lasten
De 2e tranche van het Maatschappelijk ondersteuningsfonds wordt pas in 2021 beschikbaar gesteld. Dat leidt in 2020 tot lagere lasten van € 475k . De baten van de SPUK over 2020 zijn € 127k lager dan geraamd. Het voordeel van het 2e voortgangsverslag (€ 164k) is in 2020 niet meer gebruikt.

 

Overhead
De bijdrage aan de Regio wordt verdeeld over verschillende programma's en producten. Op het product Overhead is uiteindelijk € 184k (N) meer bijdrage verantwoord dan geraamd. Over alle programma's heen is de geraamde bijdrage in totaal echter € 182k (V) lager dan geraamd. Dit wordt o.a. veroorzaakt door de per saldo voordelige afrekening over 2019.

Onvoorzien
De post onvoorzien (€ 53k) is in 2020 niet meer gebruikt.

Vpb
Over 2020 is nog geen voorlopige aanslag vennootschapsbelasting ontvangen.

 

Mutaties reserves
Per saldo is er sprake van lagere lasten in de hiervoor genoemde programma’s waardoor er in totaal € 965 minder aan de reserves is onttrokken. Voor een toelichting wordt verwezen naar de toelichting van de verschillen bij de programma’s.

 

In onderstaand overzicht zijn de belangrijkste incidentele baten en lasten van het boekjaar 2020 opgenomen.

 

In de rekening is sprake van een nadelig saldo van € 976k op de incidentele baten en lasten. Dit betekent dat er per saldo meer incidentele lasten (€ 18.361k) dan baten (€ 17.910k) zijn verantwoord in de jaarrekening.

Presentatie van het structureel saldo (bedragen x € 1.000)	2020
Saldo baten en lasten	-3.700
Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves	4.676
Gerealiseerde resultaat	976
Waarvan incidentele baten en lasten (saldo)	-451
Materieel resultaat	1.427

Het jaar wordt afgesloten met een positief resultaat van € 976k. Uit het overzicht incidentele baten en lasten is te zien dat per saldo € 451k meer incidentele lasten dan incidentele baten in de jaarrekening 2020 zijn verwerkt. Omdat in de resultaten per saldo meer lasten zijn opgenomen, dient dit incidentele saldo uit het resultaat gehaald te worden. Hierdoor wordt duidelijk dat ook het materieel resultaat positief is. Het materieel resultaat voor 2020 is € 1.427k.

Analyse begrotingsafwijkingen
In de jaarstukken is toelichting gegeven op de programma’s en de algemene dekkingsmiddelen.

Verantwoording en goedkeuringstolerantie
De goedkeuringstolerantie speelt een belangrijke rol bij het verkrijgen van een goedkeurende accountantsverklaring. Als de goedkeuringstolerantie niet wordt overschreden dan wordt in beginsel een goedkeurende controleverklaring afgegeven. Wordt de goedkeuringstolerantie wel overschreden dan kan dit gevolgen hebben. Voor de financiële of begrotingsrechtmatigheid (getrouwheid en rechtmatigheid van de wetsuitvoering) is de goedkeuringstolerantie gesteld op 1% van de som van de lasten van de gemeentelijke jaarrekening. Het bedrag van onzekerheden mag niet meer zijn dan 3% van de som van de lasten van de gemeentelijke jaarrekening. Uitgaande van een lastentotaal in de jaarrekening van € 159 mln., betekenen deze percentages dat een totaalbedrag aan fouten in de jaarrekening van € 1,59 mln. en een totaal van onzekerheden van ongeveer € 4,78 mln. de goedkeurende strekking van de controleverklaring niet zullen aantasten.

Analyse begrotingsrechtmatigheid
Op grond van BBV-artikel 28, lid a moet in de toelichting op de programmarekening een analyse van de afwijkingen tussen de begroting na wijziging en programmarekening worden gemaakt. Deze verplichte analyse is ook bruikbaar om een analyse inzake de begrotingsrechtmatigheid te vervaardigen.
Op grond van artikel 189, lid 3 Gemeentewet zijn alle begrotingsoverschrijdingen op de lasten (en daarmee overeenstemmende balansmutaties) onrechtmatig. Bij de afweging van de relevantie van deze onrechtmatige lasten is het criterium “passend binnen het door de raad uitgezette beleid” van belang. Omdat het budgetrecht van de gemeenteraad formeel van toepassing is op het niveau van programma’s wordt hieronder een overzicht gegeven van alle begrotingsafwijkingen op programmaniveau.

Aan de hand van de analyse begrotingsafwijkingen en begrotingsrechtmatigheid (zie overzicht van baten en lasten) per programma zijn er op programma 1, 3, 4, 7 en 8 begrotingsafwijkingen geconstateerd. Deze begrotingsafwijkingen zijn niet als onrechtmatig beoordeeld. Onderstaand worden de belangrijkste afwijkingen per programma toegelicht. Voor een gedetailleerde analyse van begrotingsafwijkingen (inclusief de baten) wordt verwezen de verschillende programma's in het jaarverslag.

Programma 1
In totaal zijn de lasten van programma 1 met € 1.089k overschreden. Dit wordt veroorzaakt door noodzakelijke dotaties aan de Voorziening Wachtgeld en Pensioenen (€ 744k) en aan de voor Voorziening Personele kosten (€ 414k). Beide dotaties van in totaal € 1.158k waren ultimo 2020 noodzakelijk op grond van regelgeving BBV. De doorbelasting van de kosten van het ambtelijk apparaat naar Programma 1 zorgt voor € 235k hogere lasten.

Programma 3
In totaal zijn de lasten van programma 3 met € 931k overschreden. Dit wordt voor € 696k veroorzaakt door een noodzakelijke dotatie aan de Voorziening Wegen. Deze dotatie was ultimo 2020 noodzakelijk op grond van regelgeving BBV.
Daarnaast is er sprake van een overschrijding van de lasten van € 106k voor onderhoud wegen. Dit is een wettelijke taak en past daarmee binnen bestaand beleid. De doorbelasting van de kosten van het ambtelijk apparaat naar Programma 3 zorgt voor € 179k hogere lasten.

Programma 4
In totaal zijn de lasten van programma 4 met € 570k overschreden. De doorbelastingen vanuit gebouwen (maatschappelijk vastgoed) zijn € 200k hoger dan geraamd maar passen binnen bestaand beleid. De extra dotatie aan de voorziening Onderhoud zwembad De Zandzee (€ 78k) was ultimo 2020 noodzakelijk op grond van regelgeving BBV. Door een groter aantal aanvragen van omgevingsvergunningen zijn de lasten die samenhangen met het afhandelen van deze vergunningen met € 77k overschreden. Hier staan echter ook direct gerelateerde hogere baten tegenover in de vorm van legesopbrengsten ter hoogte van € 424k. De doorbelasting van de kosten van het ambtelijk apparaat naar Programma 4 zorgt voor € 215k hogere lasten.

Programma 7
In totaal zijn de lasten van programma 7 met € 2.256k overschreden. Dit wordt voor € 1.097k veroorzaakt door hogere lasten voor de openeinderegelingen Jeugd en Wmo. De lasten voor Opvang en beschermd wonen zijn € 1.459 hoger dan geraamd, maar hier staan hogere baten ter hoogte van € 1.577 tegenover. Deze lastenoverschrijding wordt dus geheel gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten. De doorbelasting van de kosten van het ambtelijk apparaat naar Programma 7 zorgt voor € 221k hogere lasten.

Programma 8
In totaal zijn de lasten van programma 8 met € 270k overschreden. De noodsteun aan culturele organisaties zorgt voor een overschrijding van de lasten ter hoogte van € 588k, maar dit wordt volledig gecompenseerd door hogere baten van de Provincie die bij deze subsidie als co-financier optreedt. Deze lastenoverschrijding wordt dus geheel gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten. De doorbelasting van de kosten van het ambtelijk apparaat naar Programma 8 zorgt voor € 66k hogere lasten.

Doorbelastingen
De lasten die samenhangen met het ambtelijk apparaat worden doorbelast naar de diverse programma's. De totale lasten zijn € 611k lager dan geraamd, maar per programma kunnen er hierop afwijkingen zijn. De totaalverantwoording over de doorbelastingen is opgenomen bij de toelichting op Programma 9. 

Op investeringsniveau is ook nagegaan of de afwijkingen van de kredieten binnen de grenzen liggen van de door de raad geautoriseerde begroting. Onderstaand worden de lopende investeringen met een overschrijding groter dan € 70.000 toegelicht. Een volledig overzicht van de investeringen is opgenomen in bijlage 1 van deze jaarstukken. Van de (lopende) investeringen waar meer dan € 70.000 op is overschreden, zijn de afwijkingen niet als onrechtmatig beoordeeld.

Daarnaast worden een aantal kredieten afgesloten van investeringen met overschrijdingen van minder dan € 70.000. Deze overschrijdingen betreffen een totaal aan onrechtmatigheden van € 4.000.

Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegaan. Deze sectoren zijn op basis van de WNT verplicht om bezoldigingsgegevens van topfunctionarissen openbaar te maken. Topfunctionarissen zijn diegenen die behoren tot het hoogste uitvoerende of toezichthoudende orgaan, of de laag daaronder, en in die rol verantwoordelijk zijn voor de gehele instelling of rechtspersoon. Bij gemeenten zijn de gemeentesecretaris en de griffier topfunctionarissen. Daarnaast moeten bezoldigingsgegevens en eventuele ontslagvergoedingen van andere medewerkers met een dienstbetrekking worden vermeld zodra zij hoger zijn dan het bezoldigingsmaximum.
Dit geldt ook voor topfunctionarissen zonder dienstbetrekking. In dat geval wordt wel rekening gehouden met het aantal kalenderdagen en de deeltijdfactor waarvoor de functionaris werkt.
Deze verantwoording 2020 is opgesteld op basis van de voor gemeenten en gemeenschappelijke regeling geldende algemene WNT-maximum van € 201.000. Er zijn er geen bezoldigingen betaald die boven het wettelijke maximum uitkomen.