Toelichting op de balans | Jaarstukken 2019

Vaste activa

Materiële vaste activa

Overzicht onderdelen materiële vaste activa (x € 1.000)	1-1-2019	31-12-2019
Gronden uitgegeven in erfpacht	373	355
Investeringen met een economisch nut waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven	46.654	45.874
Overige investeringen met een economisch nut	94.891	88.854
Totaal investeringen economisch nut	141.917	135.083
Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut	27.960	29.373
Totaal	169.877	164.456

Overzicht investeringen met een economisch nut waarvoor om de kosten te verminderen een heffing kan worden geheven:

(x € 1.000)	Boekwaarde 1-1-2019	Investeringen	Des-investeringen	Afschrijvingen	Bijdrage derden	Afwaardering duurzame waarde vermindering	Boekwaarde 31-12-2019
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken	45.630	593	132	1.227	0	0	44.863
Vervoermiddelen	23	45	0	5	0	0	63
Machines, apparaten en installaties	56	0	0	11	0	0	45
Overige materiële vaste activa	946	8	6	45	0	0	903
Totaal	46.654	646	138	1.288	0	0	45.874

Toelichting

In 2019 is er voor ca. € 0,6 miljoen geïnvesteerd. Hiervan bestaat het grootste gedeelte uit rioleringsprojecten. Voor enkele daarvan zijn de uitgaven gedekt door een onttrekking uit de voorziening vervangingsinvestering riolering. Dit betreffen de volgende investeringen: Riolering Beerensteinerlaan ad. € 20.778 en Emmaschool Lomanplein riool ad. € 111.598.

Hieronder een opsomming van de grootste projecten:

Projectnaam	Uitgaven	Subsidie
Aansluiten woonboten Muidertrekvaart Vrijverval/pers	303.394	0
Rioolaansluiting Landgoed Hoogerlust bouwkundig	96.614	0

Overzicht overige Investeringen met een economisch nut:

(x € 1.000)	Boekwaarde 1-1-2019	Investeringen	Desinvesteringen	Afschrijvingen	Bijdrage derden	Afwaardering duurzame waarde vermindering	Boekwaarde 31-12-2019
Gronden uitgegeven in erfpacht	373	0	18	0	0	0	355
Gronden en terreinen	20.112	0	5.419	0	0	0	14.693
Woonruimten	176	0	0	23	0	0	152
Bedrijfsgebouwen	65.770	2.517	281	3.272	288	0	64.447
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken	5.333	599	0	580	86	0	5.267
Vervoermiddelen	665	568	0	109	0	0	1.124
Machines, apparaten en installaties	1.480	896	0	284	0	0	2.093
Overige materiële vaste activa	1.354	0	0	276	0	0	1.078
Totaal	95.263	4.580	5.718	4.543	374	0	89.209

Toelichting

Volgens artikel 63 lid 3 van de BBV moet melding worden gemaakt van investeringen waaraan rente wordt toegevoegd. Deze situatie heeft zich niet voorgedaan.

Toelichting grootste/belangrijkste investeringen:

De investering in bedrijfsgebouwen betreffen de volgende projecten:

Projectnaam	Uitgaven
Vituscollege	514.504
Renovatie Bussumse Montessorieschool	378.653
IKC Muiden	291.811
Voorbereidingskrediet renovatie Vondelschool	286.362
Godelindeschool	241.844
Voorbereidingskrediet nieuwbouw Tweemaster	217.120
Voorbereidingskrediet renovatie Julianaschool Dalton	161.418
Aanpassen gebouw voor Emmaschool	141.652

De investering in grond-, weg- en waterbouwkundige werken betreft de wijziging van een voetbalveld naar een hockeyveld in Naarden en bouwkundige activiteiten kantine en terras NVC. De investeringen in vervoermiddelen betreft tractiemiddelen en de investeringen op machines, apparaten en installaties betreft automatisering.

De desinvestering op gronden uitgegeven in erfpacht betreft de verkoop van erfpacht gronden. De desinvesteringen op gronden en terreinen betreffen de overboeking ( 5,4 mln.) van grondaankopen Bredius naar de grondexploitatie Bredius. De desinvestering bij bedrijfsgebouwen betreft een afboeking bureaustoelen van vm. stadskantoor Naarden en een overboeking naar het investeringsproject Centrum Keverdijk.

De bijdrage van derden aan bedrijfsgebouwen betreft een vergoeding in de plankosten van het investeringsproject Centrum Keverdijk en een specifieke uitkering stimulering sport voor bouwkundige activiteiten kantine en terras NVC.

De bijdrage van derden aan grond-, weg- en waterbouwkundige werken betreft een specifieke uitkering stimulering sport voor de wijziging van een voetbalveld naar een hockeyveld in Naarden

Een overzicht van alle lopende investeringen vindt u in bijlage 1.

Overzicht van investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut:

x ( 1.000)	Boekwaarde 1-1-2019	Investeringen	Desinvesteringen	Afschrijvingen	Bijdrage derden	Afwaardering duurzame waarde vermindering	Boekwaarde 31-12-2019
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken	27.960	6.906	1.647	1.105	2.740	0	29.373
Totaal	27.960	6.906	1.647	1.105	2.740	0	29.373

Toelichting

In 2019 is geïnvesteerd in diverse projecten voor in totaal € 6,9 miljoen. Hiertegenover staan subsidies van o.a. Provincie Noord-Holland en Nationaal Groenfonds. Hieronder een opsomming van de grootste investeringen.

Projectnaam	Uitgaven	Subsidie
Ontsl.weg A1- Krijgsman/Bredius-3 bruggen	3.032.610	1.371.500
Aanleg passantenhaven	811.957	800.210
Rotonde Rijksweg-Churchillstraat	578.011	147.560
Wandelpad Vesting-Stadzigt	443.169	355.559
Herstel Vestingwallen (Verd Vest.Muiden)	354.564	0
Uitv. krediet project centrum Keverdijk	226.951	0
Herinrichting Stationsgebied	152.346	0
Verv. fiets-voetbruggen O.Blaricummerwerg	145.080	0
Voorber. krediet verder met de Vesting Muiden	121.375	0
Herbouw brug in de Goog	108.808	0

De desinvestering betreft voornamelijk een onttrekking uit de reserve grote projecten Muiden en reserve bovenwijkse voorziening Krijgsman (totaal 1,6 mln.) ten gunste van het project Ontsluitingsweg A1- Krijgsman/Bredius-3 bruggen

Financiële vaste activa

Overzicht financiële vaste activa (x € 1.000)	Boekwaarde 1-1-2019	Toename	Aflossingen	Afschrijvingen	Afwaardering duurzame waarde vermindering	Boekwaarde 31-12-2019
Kapitaalverstrekkingen aan:
Deelnemingen	252	0	0	0	0	252
Overige langlopende leningen	118	0	0	0	0	118
Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer	25.502	625	609	0	0	25.517
Totaal	25.871	625	609	0	0	25.887

Vlottende activa

Voorraden

Overzicht opgenomen voorraden (x € 1.000)	1-1-2019	31-12-2019
Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie	1.164	302
Gereed product en handelsgoederen	20	9
Totaal	1.185	311

Gereed product en handelsgoederen

Dit betreft de voorraad gezondheidsverklaringen.

Onderhanden werk, Bouwgronden in exploitatie

Bouwgronden in exploitatie ( x € 1.000)	Storklocatie	Bredius
*Boekwaarde 01-01-2019*	*1.390*	0
*Verliesvoorziening*	*-227*	0
Boekwaarde 01-01-2019, incl. verliesvoorziening	1.163
Investeringen en overige vermeerderingen:
Grondaankopen		3.834
Bouwrijp maken		1.681
Rentekosten	28
Overige bestedingen	126	118
Storting in Alg Res. Grondexploitatie (t.b.v. volkshuisvestingsfonds)
Bij resultaatbestemming storten in Algemene Reserve Grondexploitatie
Opbrengsten (verminderingen)
Verkopen	-792
Overige opbrengsten	-26
Bij resultaatbestemming onttrekken uit Algemene Reserve Grondexploitatie
Winst uitname
Mutaties in verliesvoorziening	13	-5.843
*Boekwaarde 31-12-2019 excl. verliesvoorziening*	*726*	*5.633*
*Verliesvoorziening*	-214	-5.843
Boekwaarde 31-12-2019, incl. verliesvoorziening	512	-210
Nog te verwachten kosten:
Bouwrijp maken		4.581
Rentekosten	14	434
Overige bestedingen	20	927
Nog te verwachten opbrengsten:
Verkopen	-526	-4.846
Overige opbrengsten	-20	-278
Verwacht eindresultaat (nadeel)	214	5.843

Toelichting

Om te bepalen met welke verliesvoorzieningen voor de lopende grondexploitaties we te maken krijgen, zijn we uitgegaan van de contante waarde van de toekomstige baten en lasten.

Voor de Storklocatie verwachten we een negatief eindresultaat. Om dit verlies te dekken is een voorziening gevormd. Deze is in bovenstaande tabel verwerkt. Dit geldt ook voor de in 2019 vastgestelde grondexploitatie Bredius. Voor een verdere toelichting verwijzen we u graag naar paragraaf Grondbeleid.

Uitzettingen met een rentetypische looptijd van 1 jaar of minder

Overzicht Uitzettingen met een rentetypische looptijd van 1 jaar of minder (x € 1.000)	Balanswaarde 31-12-2018	Boekwaarde 31-12-2019	Voorziening oninbaarheid	Balanswaarde 31-12-2019
Vorderingen op openbare lichamen	8.283	9.584	0	9.584
Uitzettingen in ’s Rijks schatkist met een rentetypische looptijd korter dan één jaar	0	0	0	0
Overige vorderingen:
Debiteuren	7.813	8.554	-2.132	6.422
Overige vorderingen	223	-25	0	-25
Totaal	16.318	18.114	-2.132	15.981

De post debiteuren is als volgt opgebouwd	Vordering	Voorz. Dub.debiteuren
Privaat rechtelijk	5.291.754	-64.434
Publiek rechtelijk	641.678	-475.840
Sociale zaken Terugvordering en verhaal	2.620.666	-1.588.110
Totaal	8.554.097	-2.132.384

Liquide middelen

Overzicht liquide middelen (x € 1.000)	Boekwaarde 1-1-2019	Boekwaarde 31-12-2019
Kassaldi	10	11
Banksaldi	2	2
Totaal	12	13

Schatkistbankieren

Het schatkistbankieren houdt in dat de centrale overheden hun liquide middelen, als die een gemeentegerelateerde norm overstijgen, onder moeten brengen bij het ministerie van Financiën. Dit gebeurt in de vorm van een rekening-courant, zoals bij een bank. De genoemde norm is ingesteld op 0,75% van het begrotingstotaal en was voor 2019 € 990.540. De gemeente zou dus gemiddeld per kwartaal niet meer dan € 990.540 positief mogen staan op alle bankrekeningen samen. Onderstaand overzicht laat zien dat wij voor elk kwartaal in 2019 onder dit drempelbedrag bleven.

Drempelbedrag schatkistbankieren (x € 1.000)	1e kwartaal 2019	2e kwartaal 2019	3e kwartaal 2019	4e kwartaal 2019
1. Gemiddeld buiten de schatkist	137	760	301	618
2. Drempelbedrag	991	991	991	991
3. Ruimte onder het drempelbedrag (2-1)	853	231	690	373
4. Overschrijding van het drempelbedrag	0	0	0	0

Overlopende activa

Overlopende activa gerubriceerd (x € 1.000)	Boekwaarde 31-12-2018	Boekwaarde 31-12-2019
De voorschotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel, nog te ontvangen van:
het Rijk	1.592	441
overige Nederlandse overheidslichamen	866	578
Overige nog te ontvangen voorschotbedragen	9.307	4.224
Overige vooruitbetaalde bedragen	679	1.190
Totaal	12.445	6.433

Toelichting

De vooruit ontvangen bedragen van het Rijk en overige Nederlandse overheidsinstanties betreffen subsidies om de kosten voor meer andere investeringsprojecten te dekken. In onderstaand overzicht staat per subsidie het verloop ervan in 2019. Deze bedragen moeten nog ontvangen worden. De kosten voor het project zijn hiervoor al gemaakt.

Verloopoverzicht van in 2019 nog te ontvangen voorschotten van EU, Rijk en Provincies

Overzicht van de in de balans opgenomen voorschotbedragen (x € 1.000) die we nog van Europese en Nederlandse overheidsinstanties moeten ontvangen.

Subsidienummer (x € 1.000)	Beschrijving	Saldo per 31-12-2018	Toevoegingen 2019	Ontvangen 2019	Saldo per 31-12-2019
Het Rijk
	Teruggave BTW uitwateringskanaal	1.134		1.134	0
1036519	BRIM Weeshuiskaz./Comenius N	3		1	2
1036202	BRIM Stadhuis Naarden	29		11	18
1036446	BRIM Stadsarch. Cattenhage 8	14		6	8
1038244	Brim 2013 St. Nicolaaskerk	3			3
BSK-2012/217796	Railscherm Uitvoering (2015/2016)	410			410
Overige Nederlandse overheidslichamen:
472376/599278 Provincie Noord Holland	Meerweg	246		246	0
473701/604775-630869	Thijssepark	66		0	66
472375/599220 Provincie Noord Holland	Westereng Deelplan 5	405		0	405
792353/832414	Muiden Noord West	150		150	0
247751/367031	Veldheimer/Botweg	0		0	0
473716/603341	Verkeersmaatregelen Oranje Nassaupark	0			0
992379/1003333	Verb.Vesting Stadzicht	0	107		107
Totaal		2.458	107	1.546	1.019

Vaste passiva

Reserves en voorzieningen

Een groot deel van het vermogen van de gemeente bestaat uit reserves en voorzieningen. Het verschil zit hier in: reserves maken deel uit van het eigen vermogen dat in principe vrij besteedbaar is; voorzieningen daarentegen behoren tot het vreemd vermogen dat met het oog op reële risico’s of egalisatie van onvermijdelijk kosten is gevormd. Bijvoorbeeld groot onderhoud of verplichtingen.

Reserves

Samen met het saldo van rekening van baten en lasten vormen de reserves het eigen vermogen van de gemeente. Het totaal van het eigen vermogen bedroeg eind 2019 afgerond € 53 miljoen, onderverdeeld als volgt:

Het eigen vermogen van de gemeente Gooise Meren (x € 1.000)	Boekwaarde 31-12-2018	Boekwaarde 31-12-2019
Algemene Reserves	28.726	33.018
Bestemmingsreserves	27.963	18.151
Resultaat na bestemming	1.502	1.657
Totaal	58.192	52.826

Reserves (x € 1.000)	Saldo 31-12-2018	Toevoeging	Onttrekking	Vermindering	Resultaatbestemming		Saldo 31-12-2019
Reserves (x € 1.000)	Saldo 31-12-2018	Toevoeging	Onttrekking	Vermindering	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2019
Algemene Reserve	28.726	12.260	8.843		874		33.018
Totaal Algemene reserve	28.726	12.260	8.843	0	874	0	33.018
Bestemmingsreserves:
Algemene reserve Grondexploitatie	5.808	0	4.134				1.675
Reserve Parkeren Centrum Bussum/Scapino	2.179	0	0				2.179
Reserve Godelinde	8.854	0	5.770				3.085
Exploitatie markten	41	0	41				0
Exploitatie begraafplaatsen	159	0	159				0
Reserve bruggen	219	0	219				0
Reserve grondwater Masterplan 't Gooi	64	0	21				43
Onderwijsachterstandenbeleid	202	0	202				0
Reserve Sociaal Domein	4.207	0	1.418				2.789
Bovenwijkse voorzieningen	865	0	825				40
Reserve Grote projecten Muiden	2.750	125	784				2.091
Egalisatiereserve Primair	40	0	3				37
Reserve uitbreiding sportvoorzieningen	1.352	0	153				1.198
Reserve Buurtsportcoaches	246	0	246				0
Reserve Groot onderhoud De Zandzee	786	0	0				786
Reserve Tijdelijke tekorten Wabo	63	0	63				0
Reserve Groen beleidsplan	130	0	0				130
Reserve MFA Keverdijk	0	5.723	3.723				2.000
Reserve Tijdelijke Huisvesting Onderwijs	0	2.100	0				2.100
Totaal bestemmingsreserves	27.963	7.948	17.760	0	0	0	18.151
Totaal reserves	56.690	20.208	26.603	0	874	0	51.169

Toelichting reserves 2019

Naam	Algemene Reserve
Aard	Algemene reserve
Reden	Bufferfunctie voor opvangen van tegenvallers en afdekken risico’s.

Naam	Algemene reserve grondexploitatie
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	Dekking voor onzekere toekomstige exploitatiesaldi grondexploitaties door verrekening van winsten en verliezen.

Naam	Reserve Parkeren Centrum Bussum
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	Reserve is ingesteld om het openbaar parkeren in Bussum te verbeteren.

Naam	Reserve Godelinde
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	Ter dekking van de kapitaallasten voor de realisatie van een unilocatie Godelindeschool is een reserve ingesteld.

Naam	Reserve exploitatie markten
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	De marktgelden worden op grond van de Marktgeldverordening geïnd. Daarbij is als doelstelling gesteld dat de marktexploitatie kostenneutraal kan plaatsvinden. De exploitatie van de markt kostte in het verleden minder dan begroot, waardoor een reserve was opgebouwd. De reserve is echter niet meer toereikend om het jaarlijks nadelig saldo van de markten aan te onttrekken, waardoor is besloten de reserve op te heffen.

Naam	Reserve exploitatie begraafplaatsen
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	De exploitatie van de begraafplaatsen is op dit moment niet kostendekkend te exploiteren. Een tariefegalisatie via een reserve is daardoor niet mogelijk. Besloten is de reserve op te heffen en het bedrag toe te voegen aan de Algemene Reserve.

Naam	Reserve Bruggen
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	Deze reserve is bedoeld voor het egaliseren van de jaarlijkse onderhoudslasten bruggen. Omdat in 2018 het onderbouwd meerjaren onderhoudsplan is vastgesteld, is besloten deze reserve op te heffen en het saldo te laten vrijvallen ten gunste van de onderhoudsvoorziening.

Naam	Reserve Grondwater Masterplan ‘t Gooi
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	Bestemd voor dekking van de kosten van het regionaal convenant aanpak bodemwaterproblematiek Bussum

Naam	Reserve Onderwijsachterstandenbeleid
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	Voor onderwijsachterstandenbeleid is een structureel budget in de begroting opgenomen. Het restantbedrag in de reserve kan hiervoor niet worden aangewend en besloten is de reserve op te heffen.

Naam	Reserve Sociaal domein
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	De reserve wordt aangehouden in verband met de transformatie van het sociaal domein ter uitvoering van de plannen vanuit het college uitvoeringsprogramma.

Naam	Reserve Bovenwijkse voorzieningen
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	Ontwikkeling van bovenwijkse voorzieningen gerelateerd aan de kosten van de aanleg van de toerit A1 en de brug naar de Krijgsman.

Naam	Reserve Grote projecten Muiden
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	Voor de grote projecten In Muiden is in 2013 een bestemmingsreserve ingesteld. Het doel is om de financiële voor- en nadelen van de projecten die onder het projectbureau vallen via deze bestemmingsreserve te laten lopen. Hierdoor wordt de reguliere begroting van de gemeente niet beïnvloed door zaken aangaande het projectbureau.

Naam	Egalisatiereserve Primair
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	Bedoeld om de interne rentekosten van een verstrekte renteloze lening te dekken. Deze lening maakt de continuering mogelijk van de stichting voor openbaar onderwijs, Talent Primair, Naarden

Naam	Reserve Uitbreiding Sportvoorzieningen
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	Dekking kapitaallasten van investeringen ten behoeve van de optimalisatie en uitbreiding van sportvoorzieningen in Naarden.

Naam	Reserve Buurtsportcoaches
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	Voor buurtsportcoaches is een structureel budget in de begroting opgenomen. Het restantbedrag in de reserve kan hiervoor niet worden aangewend en besloten is deze reserve op te heffen.

Naam	Reserve Groot onderhoud De Zandzee
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	Deze reserve is ingesteld voor het egaliseren van de jaarlijkse onderhoudslasten gebouwen, in afwachting van een onderbouwd meerjaren onderhoudsplan. Daarna kan de reserve worden opgeheven en het saldo vrijvallen ten gunste van de onderhoudsvoorziening.

Naam	Reserve Tijdelijke tekorten Wabo
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	Het is niet toegestaan om een reserve aan te houden om legesopbrengsten i.v.m. de kostendekkendheid te egaliseren. Van deze reserve wordt dan ook geen gebruik meer gemaakt en besloten is deze op te heffen.

Naam	Reserve MFC Keverdijk
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	Ter dekking van de kapitaallasten voor de realisatie van een multifunctioneel centrum (MFC) Keverdijk was een reserve ingesteld. Het MFC wordt echter door een derde ontwikkeld en besloten is om alleen nog een bedrag te reserveren voor de afkoop van de huur voor 25 jaar door de gemeente van een deel van het MFC.

Naam	Reserve Groen Beleidsplan
Aard	Bestemmingsreserve
Reden	Deze reserve is ingesteld om de komende jaren de kwaliteit van het openbaar groen in Muiden te verbeteren.

Voorzieningen

Financiële voorzieningen behoren tot het vreemd vermogen en worden gevormd om reële risico’s, egalisatie van tarieven of onvermijdelijke kosten te dekken. Bijvoorbeeld groot onderhoud of verplichtingen.

Voorzieningen (x € 1.000	Boekwaarde 31-12-2018	Boekwaarde 31-12-2019
Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's	9.167	7.173
Onderhoudsegalisatievoorzieningen	6.037	4.105
Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting	8.625	8.588
Totaal	23.829	19.866

Overzicht verloop voorzieningen

Voorzieningen (x € 1.000)	Saldo 31-12-2018	Toevoeging	Onttrekking	Resultaat bestemming		Saldo 31-12-2019
Voorzieningen (x € 1.000)	Saldo 31-12-2018	Toevoeging	Onttrekking	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2019
Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's:
Spaarpremies hypotheken ambtenaren	87	7	0			94
Afkoop onderhoud graven	1.403	90	110			1.383
Voorziening wachtgeld en pensioenen	7.095	1.167	2.941			5.321
Voorziening Personele kosten	582	93	301			375
Totaal voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's	9.167	1.358	3.351	0	0	7.173
Onderhoudsegalisatievoorzieningen:
Voorziening groot onderhoud Breeduit	614	0	614			0
Voorziening onderhoud gebouwen	-149	2.315	1.644			521
Voorziening onderhoud wegen	3.708	1.740	2.514			2.934
Voorziening onderhoud gebouwen begraafplaats	94	0	94			0
Voorziening onderhoud schoolgebouwen	224	0	224			-0
Voorziening onderhoud Zwembad De Zandzee	0	0	0			0
Voorziening onderhoud Sport	560	0	560			-0
Voorziening onderhoud Kunstwerken	739	334	438			634
Voorziening groenbeheer LNC	201	0	201			0
Voorziening onderhoud Water	45	45	75			15
Voorziening onderhoud Zwembad De Lunet	0	235	235			0
Totaal onderhoudsegalisatievoorzieningen	6.037	4.669	6.600	0	0	4.105
Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting:
Egalisatie rioolheffing	6.925	77	396			6.606
Egalisatie afvalstoffenheffing	1.656	459	736			1.379
Egalisatie sociale recherche	44	8	11			42
Vervangingsinvest. riolering	0	694	132			562
Totaal door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting	8.625	1.238	1.274	0	0	8.588
Totaal voorzieningen	23.830	7.264	11.226	0	0	19.866

Naam	Voorziening Wachtgeld Verplichtingen
Aard	Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s
Reden	Bedoeld om wachtgeldverplichtingen van voormalig personeel en wethouders te bekostigen, evenals de pensioenen van wethouders

Naam	Voorziening Personele kosten
Aard	Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s
Reden	Ingesteld om wachtgeldverplichtingen van voormalig personeel en de financiële gevolgen van sociaal plan te bekostigen

Naam	Voorziening afkoopsommen begraafrechten
Aard	Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s
Reden	Deze voorziening is Ingesteld om de lasten en baten te egaliseren voor het onderhoud aan graven waarvoor een afkoopsom is ontvangen.

Naam	Voorziening spaarpremies hypotheken en ambtenaren
Aard	Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s
Reden	Deze voorziening is ingesteld om de uitkering van het benodigde kapitaal zeker te stellen. De deelnemers in de regeling zijn daardoor gegarandeerd van de aflossing van de hypotheek aan het eind van de looptijd

Naam	Diverse onderhoudsvoorzieningen
Aard	Onderhoudsvoorzieningen
Reden	Ingesteld voor het egaliseren van de jaarlijkse onderhoudslasten van het (groot) onderhoud van wegen, civieltechnische kunstwerken, waterwegen, zwembad De Lunet en gemeentelijke gebouwen.

Naam	Egalisatievoorzieningen rioolheffing en afvalstoffenheffing
Aard	Door derden beklemde middelen voor een specifieke aanwending
Reden	Bestemd voor de egalisatie van lasten in relatie tot de daarvoor ingestelde heffing of leges

Naam	Egalisatievoorziening Sociale recherche
Aard	Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwending
Reden	Met het doel incidentele investeringsuitgaven te egaliseren

Naam	Voorziening Vervangingsinvestering riolering
Aard	Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s
Reden	Deze voorziening is ingesteld om te sparen voor toekomstige vervangingsinvesteringen. In het jaar dat de vervangingsinvestering riolering wordt gerealiseerd, kan de opgebouwde spaarvoorziening daarop in mindering worden gebracht.

Vaste schulden met een rente-typische looptijd van 1 jaar of langer

Vaste Schulden (x € 1.000)	Saldo 31-12-2018	Vermeerdering	Aflossingen	Saldo 31-12-2019	Rentelast
Binnenlandse banken en overige financiële instellingen	70.160	11.000	7.118	74.042	2.143
Openbare lichamen als bedoeld in artikel 1, onderdeel a, van de Wet financiering decentrale overheden	44.235	0	1.267	42.969	657
Waarborgsommen	51	252	5	297
Totaal	114.446	11.252	8.390	117.308	2.800

Toelichting

Dit jaar hebben wij een langlopende lening van € 10 miljoen afgesloten. In 2019 is € 7,4 miljoen afgelost. De totale schuld is met € 2,6 miljoen toegenomen.

Vlottende passiva

Vlottende schulden met een rente typische looptijd korter dan 1 jaar (x € 1.000)	Boekwaarde 31-12-2018	Boekwaarde 31-12-2019
Overige kasgeldleningen	0	0
Banksaldi	8.409	6.160
Overige vlottende schulden:
Crediteuren	8.567	5.380
Overige schulden	2.017	270
Totaal	20.368	11.810

Toelichting

De gemeente Gooise Meren heeft twee kortlopende leningen van in totaal € 12 miljoen afgelost. Daarna hebben wij één langlopende lening van € 10 miljoen afgesloten.

Overlopende passiva

Overlopende passiva (x € 1.000)	Boekwaarde 31-12-2018	Boekwaarde 31-12-2019
Nog te betalen bedragen	5.632	6.695
De voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren, ontvangen van:
het Rijk	900	2.087
overige Nederlandse overheidslichamen	2.160	591
Overige vooruit ontvangen bedragen	181	1.898
Totaal	8.873	11.271

Toelichting

De vooruit ontvangen bedragen van het Rijk en overige Nederlandse overheidsinstanties betreffen subsidies om de kosten voor onder andere investeringsprojecten te financieren. In onderstaand overzicht wordt per subsidie het verloop in 2019 weergegeven. Deze bedragen hebben we dus ontvangen en moeten nog gebruikt worden.

Subsidienummer (x € 1.000)	Beschrijving	Saldo per 31-12-2018	Toevoegingen 2019	Ontvangen 2019	Gemaakte kosten 2019	Saldo per 31-12-2019
Het Rijk		899				2.087
	SPUK	0	157			157
	Geluidsanering voorbereiding	7				7
M2015119	Onderwijsachterstandenbeleid 2014/2015	23			23	0
UWHS170094	Rest. sub. Hakkelaarsbrug 2018	2			2	0
1036227	Turfloods	5		2		7
1044927	Toren Grote Kerk Naarden	54		14	6	62
1059994	Kerktoren Muiderberg	12		3		15
1043314	Verder met de vesting, bastion VII en VIII	18		6		24
1044295	Verder met de vesting, bastion VI en IX en courtine	30		9		39
BSV 2011057265	Railschermenproject voorbereiding	516		250		766
BS2018106003	Geluidsan. Landstraat uitv.1e 2e term	49		32		81
IenW/BSK-2018/170767	Geluidsan.Huizerweg Oost uitv.	25		37		62
IenW/BSK-2018/170757	Geluidsan.Centuurbaan uitv.	26		70		96
IenW/BSK-2018/178339	Geluidsan.Brinklaan,Kerkstr, Nieuwstraat uitv.	31		45		76
IenW/BSK-2018/234657	Geluidsan.Laarderweg uitv.	46		118		164
IenW/BSK-2018/195655	Geluidsan.Huizerw.West uitv.	57		184		241
IenW/BSK-2019/315	Geluidsanering Generaal de la Reylaan	0	150	138		288
Overige Nederlandse overheidslichamen:		2.160				591
2010-35722	Stedelijke vernieuwing ISV 2010-2014 Bouw	358			70	288
2010-4814	Spoorzone Zuid Bensdorp	165			165	0
88899/861687	Energiebesparing bestaande woningbouw	4			4	0
869975 / 879883	Verder met de Vesting	134				134
992379/1003333	vs verb Vesting-Stadzigt	300			300	0
803140/842741	Stimuleringsfonds bedrijventerreinen Gooise Meren	95				95
81918/20026101 27164	ST.AFVALF.Nedvang	243			169	74
	Van RO Alg nr Specifiek RO of project	861			861	0
Totaal		3.060	307	910	1.642	2.678

Niet in balans opgenomen rechten/ verplichtingen

Overzicht directe borgstellingen en achtervang

Op 1 januari 2019 bedroeg het saldo aan geldleningen met een garantierelatie, afgesloten met externe partijen € 8.037.728. Deze partijen hebben bij het afsluiten van de geldlening een verzoek ingediend bij de gemeente voor een garantstelling en hebben deze ook verkregen. De gemeente staat garant voor 100 procent of een lager percentage van die geldleningen. Het bedrag waarvoor de gemeente eind 2019 nog garant staat is € 12.396.983. De toename hiervan heeft te maken met de nieuwe garantstellingovereenkomst van 5 mln. In 2019 heeft de gemeente geen betalingen hoeven te doen voor de rente en aflossing waarvoor zij garant staat.

Geldnemer (in €)	Hoofdsom	%	Schuldrestant 31-12-2018	Schuldrestant 31-12-2019
St. Openbare Bibliotheken Naarden-Bussum	714.704	100%	171.529	142.941
Sportfondsen-Naarden b.v.	204.201	100%	33.183	22.973
Hockeyclub Naarden	190.000	100%	10.754	0
Hockeyclub Naarden	220.020	100%	220.020	220.020
Hockeyclub Naarden	79.980	100%	74.208	68.880
Rock Steady B.V.	650.000	100%	193.251	160.751
Rock Steady B.V.	325.000	100%	95.499	79.249
Rock Steady B.V.	325.000	100%	95.499	79.249
R.K voetbalvereniging SDO	33.000	50%	1.300	200
t Spant	7.176.169	100%	2.960.170	2.601.361
Tennisclub Het Spieghel	175.000	50%	52.500	43.750
Tennisclub Het Spieghel	453.500	50%	30.231	15.114
St. kinderopv. Bussum/Naarden	248.067	100%	124.033	111.630
Onderwijs VPCO	580.000	100%	538.724	532.208
St. Vrije School Michael	804.000	100%	736.826	726.657
SIVOG	4.320.000	100%	2.700.000	2.592.000
GEM Crailo B.V.	5.000.000	100%	0	5.000.000
Totaal directe borgstellingen	21.498.641		8.037.728	12.396.983

Geldnemer (in €)	Hoofdsom		Schuldrestant 31-12-2018	Schuldrestant 31-12-2019
Dudok wonen	2.268.901	Achtervang	273.243	182.435
Dudok wonen	2.268.901	Achtervang	1.134.451	1.134.451
Dudok wonen	7.000.000	Achtervang	3.500.000	3.500.000
Dudok wonen	7.500.000	Achtervang	3.750.000	3.750.000
Dudok wonen	1.500.000	Achtervang	750.000	750.000
Dudok wonen	6.000.000	Achtervang	3.750.000	3.000.000
Dudok wonen	25.000.000	Achtervang	2.500.000	0
Dudok wonen	1.600.000	Achtervang	556.585	0
Dudok wonen	8.000.000	Achtervang	3.866.500	3.733.340
Woningstichting Naarden	3.176.462	Achtervang	973.395	916.097
Woningstichting Naarden	719.627	Achtervang	201.368	185.662
Woningstichting Naarden	3.700.000	Achtervang	1.037.278	954.963
Woningstichting Naarden	1.900.000	Achtervang	735.476	710.270
Woningstichting Naarden	3.000.000	Achtervang	1.096.146	1.053.227
Woningstichting Naarden	1.000.000	Achtervang	349.757	334.832
Woningstichting Naarden	1.900.000	Achtervang	663.946	635.566
Woningstichting Naarden	1.500.000	Achtervang	582.208	562.745
Woningstichting Naarden	1.100.000	Achtervang	436.887	422.352
Woningstichting Naarden	1.400.000	Achtervang	582.523	565.714
Woningstichting Naarden	5.300.000	Achtervang	2.146.744	2.081.649
Woningstichting Naarden	3.000.000	Achtervang	1.116.571	1.051.502
Woningstichting Naarden	2.500.000	Achtervang	1.033.300	996.861
Woningstichting Naarden	3.000.000	Achtervang	1.279.486	1.245.567
Woningstichting Naarden	2.400.000	Achtervang	0	1.200.000
Woningstichting Naarden	2.500.000	Achtervang	0	1.250.000
Woningstichting Naarden	750.000	Achtervang	310.457	293.578
Woningstichting De Alliantie	4.756.000	Achtervang	2.378.000	2.378.000
Woningstichting de Woonplaats	562.000	Achtervang	281.000	281.000
Woningstichting het Gooi en Omstreken	10.000.000	Achtervang	5.000.000	5.000.000
Woningstichting het Gooi en Omstreken	5.000.000	Achtervang	2.500.000	2.500.000
St.woonzorg Nederland	3.205.300	Achtervang	343.425	114.475
Stichting Ymere	1.051.184	Achtervang	483.383	468.869

Totaal Waarborgfonds Sociale Woningbouw*	124.558.375	Achtervang	43.612.129	41.253.157

Totaal Hypotheken (van voor 1994)		100%	1.506.170	1.600.410
Totaal Waarborgfonds Eigen Woning (NHG)		Achtervang	74.000.000	70.500.000

Totaal garanties en borgstellingen	146.057.016		127.156.026	125.750.550

*Het totaal saldo Waarborgfonds Sociale Woningbouw op 31-12-2018 is aangepast t.o.v. het eindsaldo zoals gepresenteerd in de jaarstukken 2018, vanwege een correctie in de optelsom.

Niet in de balans opgenomen belangrijke financiële verplichtingen waaraan de gemeente voor de komende jaren is verbonden

Inkoopverplichtingen
Op jaarbasis bedragen onze inkoopverplichtingen circa € 62 miljoen. De grootste inkooppakketten zijn WMO en jeugdzorg, nieuwbouw en renovatie, aanleg en onderhoud wegennetwerk en realisatie en onderhoud kunstwerken. Daarnaast bedragen de jaarlijkse subsidieverplichtingen circa € 7 miljoen.

Europese aanbesteding
De contracten waarvan de contractwaarde de Europese aanbestedingsdrempel overschrijdt en waar de Europese aanbestedingsregels op van toepassing zijn bedragen ultimo 2019 in totaal € 5 miljoen.

Eigen bijdrage op basis van de Wmo
Een inwoner die een Wmo voorziening op indicatie ontvangt, moet op basis van de Wmo daaraan zelf een financiële bijdrage betalen. Dit geldt ook als deze hulp en ondersteuning is geregeld via het persoonsgebonden budget (Pgb). De wetgever heeft bepaald dat het CAK de berekening, oplegging en incasso van deze eigen bijdrage uitvoert. De informatie die de gemeente van het CAK ontvangt - om privacy redenen beperkt - is ontoereikend om per aanvrager de juistheid van de eigen bijdrage te kunnen vaststellen.
Het CAK stelt formeel de hoogte van de eigen bijdragen vast, daarmee heeft de wetgever in feite bepaald dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen (op grond dus van de Wmo) niet meer onder gemeentelijke verantwoordelijkheid valt. Hoewel dit een vaste eigen bijdrage per huishouden per 4 weken is (ongeacht de omvang en de duur van hulp en ondersteuning) komt het er kortom op neer dat de gemeenten van het CAK geen zekerheid over het totaalbedrag aan inkomsten aan deze eigen bijdragen kunnen krijgen.