Jaarrekening

De jaarrekening bestaat uit de programmarekening (inclusief toelichting) en de balans. De onderdelen zijn opgebouwd op basis van de geldende voorschriften. Hierna wordt een korte toelichting gegeven op de verschillende onderdelen.

4.1 Balans
In de jaarrekening presenteren we de balans per 31 december 2021. De balans bestaat uit de bezittingen, vorderingen, liquide middelen (activa) en eigen vermogen en de schulden (passiva).

4.2 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
In de waarderingsgrondslagen staat per onderdeel van de balans aangegeven via welke methode deze is opgenomen en gewaardeerd in de balans. Bij de vaste activa staat een overzicht waarin per soort investering de afschrijvingstermijn wordt vermeld.

4.3 Toelichting op de balans
Bij de toelichting op de balans worden per onderdeel een of meer gedetailleerdere overzichten gepresenteerd, zoals de voorschriften dat vereisen. De toelichting is verdeeld in de vaste en vlottende activa en de vaste en vlottende passiva. Verder is er een verloopoverzicht toegevoegd.

4.4 Overzicht van baten en lasten
Het overzicht van baten en lasten toont de betreffende lasten en baten per programma. In het programmaverslag worden ze dan ook per programma gepresenteerd. In het overzicht van baten en lasten staan de totalen per programma in één overzicht. Dit overzicht geeft de gerealiseerde cijfers 2020 weer, de cijfers uit de programmabegroting 2021 en de werkelijke cijfers 2021. De gegevens per programma zijn exclusief eventuele mutaties in de reserves. Die mutaties staan apart vermeld waardoor het resultaat voor en na inzet van reserves gepresenteerd kan worden.

4.5 Toelichting op overzicht van baten en lasten
In de toelichting gaan we in op de incidentele baten en lasten, onvoorziene uitgaven en begrotingsrechtmatigheid. Tot slot hebben we een verplicht onderdeel opgenomen over topinkomens.

4.6 SiSa verantwoording
Tot de bijlagen behoort ook de SiSa verantwoordingsinformatie 2021 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking SiSa.

4.7 Gebeurtenissen na balansdatum
Eventuele gebeurtenissen die zich na afsluiting van het boekjaar op 31 december 2021 hebben voorgedaan worden hier toegelicht.

4.8. Controleverklaring
Het oordeel van de accountant over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2021 is hier opgenomen.

Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening

De jaarrekening 2021 is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften zoals opgenomen in het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) en de Financiële verordening gemeente Gooise Meren.
De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. De activa en passiva worden opgenomen tegen nominale waarden. Is dat anders dan staat dat bij het desbetreffende balansonderdeel.

Grondslagen voor resultaatbepaling

Voor de jaarrekening hanteren wij overeenkomstig de voorschriften het baten- en lastenstelsel, waarbij uitgaven en ontvangsten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden alleen meegenomen als zij op de balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden vóór het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen als zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn. Investeringslasten komen niet ten laste van het jaar waarin de rekeningen zijn betaald, maar worden gespreid over de jaren waarin de investering wordt gebruikt.

Dividendopbrengsten van deelnemingen gelden als baat op het moment waarop het dividend betaalbaar wordt gesteld.

Balans
Vaste Activa

Materiële vaste activa
In de balans worden, zoals artikel 35 BBV aangeeft, onder de materiële vaste activa afzonderlijk opgenomen:
• investeringen met een economisch nut
• investeringen met een economisch nut, waarvoor om de kosten te drukken een heffing kan plaatsvinden
• investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut.

Bij de materiële vaste activa staat vermeld welke in erfpacht zijn uitgegeven.

Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de boekwaarde. Dat is de verkrijgingsprijs met aftrek van eventuele investeringsbijdragen en de cumulatieve afschrijvingen. De geschatte levensduur vormt de basis voor de afschrijvingen. In geval van verwachte duurzame waardeverminderingen wordt dit in mindering gebracht op de boekwaarde.

Gronden en terreinen vallen niet onder afschrijvingen.

In erfpacht uitgegeven gronden
De in erfpacht uitgegeven percelen zijn gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs (in dit geval de waarde die bij eerste uitgifte als basis voor de canonberekening gold).

Afschrijven
De afschrijving van de geactiveerde kosten voor een bepaald actief begint in het jaar dat volgt op het jaar waarin het actief in gebruik werd genomen.

Afschrijftermijnen
De afschrijvingsbedragen van gerealiseerde investeringen zijn gebaseerd op de afschrijftermijnen zoals vermeld staan in de in 2018 vastgestelde nota Activabeleid. De verwachte levensduur speelt daarbij uiteraard een rol.  Voor investeringen vanuit voormalige fusie gemeenten Naarden, Bussum en Muiden hanteren wij de afschrijvingstermijnen als destijds bepaald.

Financiële vaste activa
Op grond van artikel 36 BBV vallen onder financiële activa:
• de kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen, gemeenschappelijke regelingen en overige verbonden partijen
• verstrekte langlopende leningen aan deelnemingen, woningbouwcorporaties en overige verbonden partijen
• overige langlopende leningen
• overige uitzettingen (verstrekkingen) met een looptijd langer dan een jaar
• bijdragen aan activa die eigendom van derden zijn.

Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen uitstaande geldleningen zijn opgenomen tegen nominale waarde.

Participaties in het aandelenkapitaal van NV’s en BV’s (kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. Mocht de waarde van de aandelen onverhoopt structureel tot onder de verkrijgingsprijs dalen, dan vindt afwaardering plaats.

Is afwaardering van financiële activa noodzakelijk dan staat het verschil in één keer als een last in de rekening van lasten en baten.
 

Vlottende activa

Voorraden
Bouwgronden die nog niet in de exploitatie zijn opgenomen staan gewaardeerd of tegen de verkrijgingsprijs of tegen een lagere marktwaarde.

De overige grond- en hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs.

Bouwgronden in exploitatie die als onderhanden werken zijn opgenomen, worden gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs dan wel tegen de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die daar rechtstreeks aan kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijp maken). Ook een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten vallen onder de vervaardigingsprijs. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen als de realisatie daarvan als voldoende betrouwbaar wordt gezien. Als daar geen sprake van is, worden de verkoopopbrengsten volledig afgetrokken van de vervaardigingskosten.

Gereed gekomen producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of als de marktwaarde lager uitvalt dan de kostprijs tegen de marktwaarde. Dat laatste doet zich vooral voor bij incourante voorraden.

Vorderingen en overlopende activa
Vorderingen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Mocht de vordering niet inbaar blijken dan is een voorziening in mindering gebracht. Deze voorziening wordt op basis van de geschatte kans de vordering alsnog te innen statistisch vastgesteld.

Liquide middelen en overlopende posten
Deze activa staan tegen de nominale waarde vermeld.

Vaste passiva
Ook de vaste passiva zijn opgenomen voor nominale waarde, tenzij dit bij het desbetreffende balanshoofd anders staat vermeld.

Eigen vermogen
Onder het eigen vermogen vallen ook de algemene reserve, de bestemmingsreserves en het saldo van de rekening van baten en lasten.

Reserves
In het BBV staan reserves omschreven als vermogensbestanddelen die als eigen vermogen mogen worden beschouwd en die vanuit bedrijfseconomisch oogpunt vrij te besteden zijn. De gemeenteraad beslist over de noodzakelijke omvang van de reserves. Daarom worden de reserves ook wel onderverdeeld in algemene en bestemmingsreserves. Zodra de raad aan een reserve een bepaalde bestemming heeft gegeven, is er sprake van een bestemmingsreserve. Om die reden kennen bestemmingsreserves op het eind van het verslagjaar geen negatieve stand. Krijgt een reserve geen bestemming dan wordt het een algemene reserve.

Voorzieningen
Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de verplichting in kwestie of als dat zich voordoet het voorspelbare verlies. Hierop bestaat één uitzondering, namelijk de voorziening wachtgeld. Deze wordt bijgehouden op contante waarde. De egalisatievoorzieningen voor onderhoud zijn gebaseerd op een meerjarenraming van het groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen. Daarbij houden we rekening met de kwaliteitseisen die daarvoor zijn geformuleerd. In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen - opgenomen in het jaarverslag - wordt het beleid daarover uiteengezet.
De voorziening op grondexploitaties wordt conform artikel 63 lid 7 BBV gewaardeerd tegen de contante waarde.

Vaste schulden met een rente-typische looptijd van één jaar of langer
Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Gedane aflossingen zijn daarvan afgetrokken. De vaste schulden hebben een rente-typische looptijd van één jaar of langer.

Vlottende passiva
De vlottende passiva staan tegen de nominale waarde vermeld.

Overlopende passiva
Ook de nog te betalen bedragen, nog te besteden specifieke uitkeringen en de overige vooruit ontvangen bedragen zijn opgenomen voor de nominale waarden.

Borg- en garantstellingen
Als de gemeente leningen waarborgt, is het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten - buiten de balanstelling - per einde boekjaar opgenomen.

Materiële vaste activa

Overzicht investeringen met een economisch nut waarvoor om de kosten te verminderen een heffing kan worden geheven:

Toelichting
In 2021 is er voor ca. € 4,3 miljoen geïnvesteerd. Hiervan is circa € 4 miljoen besteed aan rioleringsprojecten. Voor enkele daarvan zijn de uitgaven gedekt door een onttrekking uit de voorziening vervangingsinvestering riolering. Dit betreft de volgende investering: Riolering Beerensteinerlaan circa  € 1,3 mln. Tevens werd voor de investeringen Riolering Beerensteinerlaan en Emmaschool Lomanplein riool circa € 322.000 aan provinciale subsidies ontvangen. De overige € 0,3 miljoen is grotendeels besteed aan begraafplaatsen. Hierbij werd circa € 235.000 besteed aan Uitbreiden Nieuw Valkeveen.

De toerekening van overhead aan investeringen en Grex gebeurt door het doorbelasten van de interne uren op basis van een integraal uurtarief.

Overzicht overige Investeringen met een economisch nut:

De investeringen op grond-, weg- en waterbouwkundige werken betreffen sportvelden.

De investeringen op machines, apparaten en installaties betreffen automatisering.

De investeringen op overige materiële vaste activa betreft zoutstrooiers en mobiele werkplekken/devices.

Toelichting desinvesteringen:
De desinvesteringen op gronden uitgegeven in erfpacht betreft de verkoop grond van het voormalig gemeentehuis Muiden.

De desinvestering op bedrijfsgebouwen betreft de verkoop voormalig gemeentehuis Muiden en het afboeken van ten onrechte activering  verbouw- en inrichtingskosten van het pand Olmenlaan 14 in Bussum t.b.v. centrum Jeugd en Gezin omdat dit pand geen gemeentelijk eigendom is.

Toelichting grootste/belangrijkste bijdragen derden:

De bijdrage van derden aan bedrijfsgebouwen betreft voornamelijk bijdrage scholen als gevolg gebruikswensen Integraal Kindcentrum Muiden en een specifieke uitkering stimulering sport
voor Sporthal Bredius. De bijdrage van derden aan grond-, weg- en waterbouwkundige werken betreft een specifieke uitkering stimulering sport voor vervangingen sport 2019 en 2020.

Toelichting
Volgens artikel 63 lid 3 van de BBV moet melding worden gemaakt van investeringen waaraan rente wordt toegevoegd. Deze situatie heeft zich niet voorgedaan.

Toelichting grootste/belangrijkste investeringen:
De investeringen in bedrijfsgebouwen betreffen de volgende projecten:

Overzicht van investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut:

Toelichting:
In 2021 is geïnvesteerd in diverse projecten voor in totaal ca. € 7,4 miljoen. Hiertegenover staan subsidies van o.a. Provincie Noord-Holland en bijdragen van Rijkswaterstaat en Waterschappen en Regio Gooi en Vechtstreek. De negatieve bijdrage derden bij het project Ontsluitingsweg A1- Krijgsman/Bredius-3 bruggen betreft het terugdraaien van de reserve bijdrage Bovenwijkse voorzieningen Muiden en reserve Grote projecten Muiden ad. - € 1,6 miljoen. Daar staat een bijdrage uit de Grondexploitatie Bredius en een Provinciale subsidie  ad. € 886.000 tegenover. Hieronder een opsomming van de grootste investeringen.

De Regeling schatkistbankieren decentrale overheden is met ingang van 1 juli 2021 gewijzigd. De wijziging van de regeling houd in, dat het drempelbedrag sinds 1 juli jl. is verhoogd om de administratieve lasten voor de decentrale overheden bij het schatkistbankieren te beperken. Het drempelbedrag dat is vastgelegd in artikel 7 lid 2 van de Regeling schatkistbankieren decentrale overheden zal worden aangepast op onderstaande punten: een verhoging van de ondergrens van € 250.000 naar € 1 miljoen euro; een verhoging van het percentage begrotingstotaal t/m € 500 miljoen euro van 0,75% naar 2%. Het schatkistbankieren houdt in, dat decentrale overheden hun liquide middelen, als die een gemeente gerelateerde norm overstijgen, onder moeten brengen bij het ministerie van Financiën. Dit gebeurt in de vorm van een rekening-courant, zoals bij een bank. Voor het derde en vierde kwartaal van 2021 moet gemeente Gooise Meren uitgaan van het nieuwe drempelbedrag. Voor de eerste twee kwartalen van 2021 geldt het oude drempelbedrag nog. De genoemde norm is ingesteld op 0,75% van het begrotingstotaal en was voor het 1e  en 2e  kwartaal 2021 € 1,077 mln. en voor het 3e en 4e kwartaal 2021 op € 2,872 mln.  De gemeente zou dus gemiddeld per kwartaal niet meer dan genoemde bedragen positief mogen staan op alle bankrekeningen samen. Onderstaand overzicht laat zien dat wij in 2021  geen drempelbedrag hebben overschreden.

Overzicht van de in de balans opgenomen voorschotbedragen (x € 1.000) die we nog van Europese en Nederlandse overheidsinstanties moeten ontvangen.

Reserves en voorzieningen
Een groot deel van het vermogen van de gemeente bestaat uit reserves en voorzieningen. Het verschil zit hier in: reserves maken deel uit van het eigen vermogen dat in principe vrij besteedbaar is; voorzieningen
daarentegen behoren tot het vreemd vermogen dat met het oog op reële risico’s of egalisatie van onvermijdelijk kosten is gevormd. Bijvoorbeeld groot onderhoud of verplichtingen.

Reserves
Samen met het saldo van rekening van baten en lasten vormen de reserves het eigen vermogen van de gemeente. Het totaal van het eigen vermogen bedroeg eind 2021 afgerond € 50 miljoen onderverdeeld als volgt:

Overzicht van de in de balans opgenomen voorschotbedragen (x € 1.000) die we nog van Europese en Nederlandse overheidsinstanties moeten ontvangen.

In het verleden heeft onder dit kopje een inschatting gestaan van de financiële verplichtingen die de gemeente voor komend jaar verwachtte aan inkopen. Het is voor de gemeente technisch niet mogelijk om de daadwerkelijke inkoopverplichtingen over komende jaren inzichtelijk te maken. Omdat een schatting niet voldoet aan het gevraagde uit de BBV is ervoor gekozen voor dit onderdeel geen cijfers te presenteren.

Eigen bijdrage op basis van de Wmo
Een inwoner die een Wmo voorziening op indicatie ontvangt, moet op basis van de Wmo daaraan zelf een financiële bijdrage betalen. Dit geldt ook als deze hulp en ondersteuning is geregeld via het persoonsgebonden budget (Pgb). De wetgever heeft bepaald dat het CAK de berekening, oplegging en incasso van deze eigen bijdrage uitvoert. De informatie die de gemeente van het CAK ontvangt - om privacy redenen beperkt - is ontoereikend om per aanvrager de juistheid van de eigen bijdrage te kunnen vaststellen. Het CAK stelt formeel de hoogte van de eigen bijdragen vast, daarmee heeft de wetgever in feite bepaald dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen (op grond dus van de Wmo) niet meer onder gemeentelijke verantwoordelijkheid valt. Hoewel dit een vaste eigen bijdrage per huishouden per 4 weken is (ongeacht de omvang en de duur van hulp en ondersteuning) komt het er kortom op neer dat de gemeenten van het CAK geen zekerheid over het totaalbedrag aan inkomsten aan deze eigen bijdragen kunnen krijgen.

In de financiële rekening vindt u de lasten en baten van de programma’s 1 tot en met 8 en de algemene baten en lasten. In de tabel ziet u als saldo het resultaat voor en na de bestemming van de reserves.

Onderstaand worden per programma of per onderdeel de verschillen tussen de actuele begroting en de werkelijke realisatie toegelicht. Voor een uitgebreide toelichting op de verschillen wordt verwezen naar het programmaverslag. Programma’s/onderdelen waar de verschillen kleiner zijn dan € 70.000 zijn niet in de verschilverklaring opgenomen.

Programma 1     Inwoners en Bestuur 
Bij programma 1 laat het gerealiseerde saldo een nadeel zien ten opzichte van het geraamde saldo. Deze afwijking wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere lasten als gevolg van incidenteel hogere toevoegingen aan de voorziening Wachtgeld en Pensioenen (€ 687k) en de voorziening Personele Kosten (€ 313k). Daarnaast is sprake van een voordeel door lagere doorbelastingen ambtelijk apparaat (€ 232k ) en hogere legesopbrengsten voor paspoorten (€ 104k). 
In het saldo zitten ook hogere lasten voor Doe-democratie (46k), bestuurlijk advies (€ 39k) en lagere lasten voor Programma dienstverlening (€ 25k), verkiezingen (36k) en de rekenkamer (€ 30k).

Programma 2     Veiligheid
Bij programma 2 laat het gerealiseerde saldo een voordeel zien ten opzichte van het geraamde saldo. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een incidenteel lagere bijdrage voor 2021 aan de Veiligheidsregio (€ 214k) en lagere lasten voor Integraal veiligheidsbeleid (€ 53k). Hieronder valt ook de pilot integrale beveiliging. In het saldo zitten ook lagere lasten (€ 110k) en lagere baten (€ 110) voor de controle op het corona toegangsbewijs (CTB).

Programma 3     Openbare Ruimte, Verkeer en Parkeren
Bij programma 3 laat het gerealiseerde saldo een voordeel zien ten opzichte van het geraamde saldo. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt lagere lasten voor herstelwerkzaamheden aan wegen en weginspectie (374k) en hogere opbrengsten voor degeneratievergoedingen (€ 369k) (vergoeding voor wegopbrekingen). De afwijking wordt verder nog veroorzaakt door lagere lasten voor straatparkeren (€ 119k) en kunstwerken (€ 44k) en lagere baten voor parkeren (€ 50k). Daarnaast is sprake van een voordeel (€ 59k) doordat in 2021 minder initiatieven voor fietsparkeerplaatsen zijn gerealiseerd. Tot slot vallen ook de lasten voor leefbaarheid € 168k lager uit, omdat het werken met wijkagenda’s laat in 2021 op gang is gekomen.

Programma 4    Ruimtelijke Ontwikkeling, Wonen, Economie en Toerisme
Bij programma 4 laat het gerealiseerde saldo een nadeel zien ten opzichte van het geraamde saldo. Dit wordt veroorzaakt door de administratieve correctie (€ 1.450k) m.b.t. project De Krijgsman, waarbij een bijdrage uit de reserve Grote Projecten Muiden niet meer direct ten gunste van een investering kan worden gebracht. Het nadeel in de exploitatie wordt opgeheven door een voordeel in de reservemutaties. In het saldo zitten verder lagere lasten voor de opstart van de nieuwe marketingorganisatie (€ 152k) en lagere lasten voor de bestemmingsplannen Naarderbos en Speelpark Oud Valkeveen (€ 99k). In 2021 is gestart met de uitbesteding van het onderhoud van 5 panden aan derden, met als doel om energiebesparingen te realiseren. De vastgelegde afspraak in deze zogenaamde Esco (Energy Service Company) leidt tot een vrijval van de onderhoudsvoorziening van zwembad De Zandzee (€ 956k) en een gedeeltelijke vrijval van de voorziening onderhoud gebouwen (€ 71k). De overige lasten voor diverse gemeentelijke gebouwen zijn per saldo € 213k hoger dan geraamd. De lasten voor het opstellen van een uitvoeringsprogramma herinrichting havens van Muiden vallen voor 2021 € 100k lager uit dan geraamd. Voor de diverse initiatiefprojecten (Mariënburg, BOR gronden, Naarderheem) geldt dat de kosten vaak voor de baat uit gaan. Per saldo zijn de lasten in 2021 € 273k hoger dan de baten. De Krijgsman begint zichtbaar vorm te krijgen. Tegelijkertijd spelen er nog diverse kwesties waarbij (juridische) advisering nodig is. Per saldo levert dit een nadeel op van € 453k. Op basis van de actualisatie van de grondexploitatie Bredius is de netto contante waarde minder negatief geworden. Hierdoor valt een deel van de getroffen verliesvoorziening vrij (€ 305k). Er zijn in 2021 meer vergunningen verstrekt, waartegenover ook meer kosten stonden, per saldo levert dit een klein voordeel op van € 28k.

Programma 5     Duurzaamheid, Water en Groen
Bij programma 5 laat het gerealiseerde saldo een voordeel zien ten opzichte van het geraamde saldo. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere lasten voor groenonderhoud i.v.m. capaciteitsproblemen (€ 373k) en doordat de uitvoering van baggerwerkzaamheden in de Singelgracht in Muiden niet in 2021 heeft plaatsgevonden (€ 410k). 
In het saldo zitten ook per saldo hogere lasten voor riolering (€ 236k) en afval (€ 85k) en per saldo lagere lasten voor begraven (€ 56k). De activiteiten met betrekking tot het ontwikkelen van een transitievisie warmte en de energietransitie zijn nog niet volledig afgerond en lopen door in 2022 en leiden in 2021 tot een voordeel van respectievelijk € 52k en € 86k. Ook zijn er hogere lasten in het kader van het initiatievenfonds duurzaamheid en lagere lasten voor handhavingsactiviteiten op het gebied van milieubeheer (€ 60k).
De verkoop van snippergroen levert € 112k hogere baten op. Tot slot vallen ook de lasten voor leefbaarheid (groen) € 165k lager uit, omdat het werken met wijkagenda’s laat in 2021 op gang is gekomen.

Programma 6    Werk en Inkomen
Bij programma 6 laat het gerealiseerde saldo een voordeel zien ten opzichte van het geraamde saldo. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere uitkeringslasten in het kader van de BUIG (€ 477k) en hogere opbrengsten uit terugvordering en verhaal (€ 29k). Daarnaast is sprake van een voordeel door lagere doorbelastingen ambtelijk apparaat (€ 255k ) In het saldo zitten verder lagere lasten voor schuldhulpverlening (€ 135k) en re-integratie (€ 134k) en hogere lasten voor minimabeleid (€ 141k). 
De werkelijke lasten voor de TOZO over 2021 zijn € 195k hoger dan waar we op basis van het voorschot van het rijk rekening mee hadden gehouden. Het verschil moet nog van het rijk worden ontvangen en leidt dus tot een verhoging van de baten met € 195k.

Programma 7    Zorg en Welzijn, Onderwijs en Jeugd
Bij programma 7 laat het gerealiseerde saldo een nadeel zien ten opzichte van het geraamde saldo. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de hogere lasten voor de openeinderegelingen Wmo (€ 679k) en een gedeeltelijke vrijval van de kapitaallastenreserve Godelindeschool (€ 448k). Onder de huidige regels van het BBV mogen uit deze reserve namelijk alleen de afschrijvingslasten worden gedekt; het overtollige deel (rentelasten) moet dus vrijvallen. 
Daarnaast zijn er ook hogere lasten voor collectieve voorzieningen (€ 126k) als gevolg van het gestegen aantal subsidieaanvragen. In het saldo zitten ook hogere lasten voor onderwijshuisvesting (€ 112k) en opvang en beschermd wonen (€ 237k) en lagere lasten voor leerlingenvervoer (€ 158k).
Het budget voor onderwijsbeleid en kinderopvang laat per saldo een voordeel zien van € 236k, waarvan € 171k wordt veroorzaakt door ontvangsten uit 2020.
De lasten voor jeugd zijn over 2021 weliswaar € 261k lager dan geraamd, maar laten nog wel een stijging zien t.o.v. voorgaand jaar zien van € 1.065k.
Tot slot is sprake van een voordeel door lagere doorbelastingen ambtelijk apparaat (€ 129k)

Programma 8    Sport, Cultuur en Recreatie
Bij programma 6 laat het gerealiseerde saldo een voordeel zien ten opzichte van het geraamde saldo. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere lasten voor onderhoud van buitensportaccommodaties (€ 221k). De lasten voor monumenten zijn circa € 91k lager dan geraamd. Omdat het hier grotendeels om structurele exploitatieruimte gaat is dit budget voor de begroting 2022 structureel met € 84k afgeraamd.
In het saldo zitten ook lagere lasten voor kunst en cultuur (€ 56k), openluchtrecreatie (€ 33k) en speelvoorzieningen (€ 37k).

Algemene dekkingsmiddelen

Algemene uitkering
Er zijn extra middelen ontvangen (decembercirculaire) die niet meer verwerkt konden worden in de begroting. Afrekeningen van voorgaande jaren hebben geleid tot iets lagere ontvangsten. Per saldo resulteert dit in een voordelig resultaat van € 254k. 

Belastingen
Er is sprake van meeropbrengsten voor OZB niet-woningen (€ 299k), omdat enerzijds de begrote leegstand ten gevolge van corona minder hoog was waardoor er meer aanslagen zijn opgelegd en anderzijds door het opleggen van oude jaren (met name De Krijgsman, omdat nog niet alles was getaxeerd). Daarnaast is er sprake van hogere lasten ter hoogte van (€ 82k). Dit is voornamelijk het gevolg van meer (in aantal en in hoogte) uitbetaalde proceskostenvergoeding als gevolg van WOZ bezwaren door no-cure-no-pay bureaus.

Overige baten en lasten
De nog niet uitgegeven gelden i.v.m. corona resulteren in een voordeel € 420k en het totaal aan eerder besloten voortgangsrapportages bedraagt per saldo € 501k. 

Overhead
De bijdrage aan de Regio wordt verdeeld over verschillende programma's en producten. Op het product Overhead is uiteindelijk € 97k meer bijdrage verantwoord dan geraamd. Over alle programma's heen is de geraamde bijdrage in totaal echter € 182k (V) lager dan geraamd. Dit wordt o.a. veroorzaakt door de per saldo voordelige afrekening over 2019.

Onvoorzien
De post onvoorzien (€ 10k) is in 2021 niet meer gebruikt.

Vpb
Over 2021 is nog geen voorlopige aanslag vennootschapsbelasting ontvangen. 'Het gelegenheid geven tot het doen van reclame-uitingen’ is mogelijk een Vpb-plichtige activiteit. Het is echter bekend dat op dit moment op landelijk niveau met de belastingdienst een discussie speelt over de vraag of deze activiteit voldoet aan de ondernemingscriteria dan wel of mogelijk een vrijstelling van toepassing is. De opbrengst bij gemeente Gooise Meren zit rond de grens van de vrijstelling. In afwachting van die uitkomst is nog geen vpb-aangifte gedaan.

Mutaties reserves 
Per saldo zijn ten opzichte van de begroting hogere reserve mutaties zichtbaar. Dit verschil wordt enerzijds veroorzaakt door het conform besluitvorming terugdraaien van een eerdere onttrekking van € 2.225k uit de reserve Grote Projecten (Programma 4). Deze onttrekking was in 2019 slechts voor € 775.000 gerealiseerd zodat bij de verwerking in 2021 een verschil ontstaat van € 1.450k.
Daarnaast leidt de vrijval uit de reserve kapitaallasten Godelindeschool tot een hogere onttrekking van € 415k (programma 7).
Anderzijds is er sprake van lagere lasten in de hiervoor genoemde programma’s waardoor er in totaal € 1.311k minder aan de reserves is onttrokken. Voor een toelichting wordt verwezen naar de toelichting van de verschillen bij de programma’s.

Analyse begrotingsafwijkingen
In de jaarstukken is toelichting gegeven op de programma’s en de algemene dekkingsmiddelen. 

Verantwoording en goedkeuringstolerantie 
De goedkeuringstolerantie speelt een belangrijke rol bij het verkrijgen van een goedkeurende accountantsverklaring. Als de goedkeuringstolerantie niet wordt overschreden dan wordt in beginsel een goedkeurende controleverklaring afgegeven. Wordt de goedkeuringstolerantie wel overschreden dan kan dit gevolgen hebben. Voor de financiële of begrotingsrechtmatigheid (getrouwheid en rechtmatigheid van de wetsuitvoering) is de goedkeuringstolerantie gesteld op 1% van de som van de lasten van de gemeentelijke jaarrekening. Het bedrag van onzekerheden mag niet meer zijn dan 3% van de som van de lasten van de gemeentelijke jaarrekening. Uitgaande van een lastentotaal in de jaarrekening (inclusief toevoegingen aan reserves) van € 154 mln., betekenen deze percentages dat een totaalbedrag aan fouten in de jaarrekening van € 1,54 mln. en een totaal van onzekerheden van ongeveer € 4,62 mln. de goedkeurende strekking van de controleverklaring niet zullen aantasten. 

Analyse begrotingsrechtmatigheid 
Op grond van BBV-artikel 28, lid a moet in de toelichting op de programmarekening een analyse van de afwijkingen tussen de begroting na wijziging en programmarekening worden gemaakt. Deze verplichte analyse is ook bruikbaar om een analyse inzake de begrotingsrechtmatigheid te vervaardigen. 
Op grond van artikel 189, lid 3 Gemeentewet (GW) zijn alle begrotingsoverschrijdingen op de lasten (en daarmee overeenstemmende balansmutaties) onrechtmatig. Bij de afweging van de relevantie van deze onrechtmatige lasten is het criterium “passend binnen het door de raad uitgezette beleid” van belang. Omdat het budgetrecht van de gemeenteraad formeel van toepassing is op het niveau van programma’s wordt in de onderstaande tabel een overzicht gegeven van alle begrotingsafwijkingen op programmaniveau.

Toelichting belangrijkste afwijkingen per programma
Aan de hand van de analyse begrotingsafwijkingen en begrotingsrechtmatigheid (zie overzicht van baten en lasten) op programma zijn er op programma 1 en 4 begrotingsafwijkingen geconstateerd. Deze begrotingsafwijkingen zijn niet als onrechtmatig beoordeeld. Onderstaand worden de belangrijkste afwijkingen per programma toegelicht. Voor een gedetailleerde analyse van begrotingsafwijkingen (inclusief de baten) wordt verwezen de verschillende programma's in het jaarverslag.

Programma 1
In totaal zijn de lasten van programma 1 met € 767k overschreden (€ 976k gecorrigeerd voor doorbelastingen(€ 209k)). Dit wordt veroorzaakt door noodzakelijke dotaties aan de Voorziening Wachtgeld en Pensioenen (€ 687k) en aan de voor Voorziening Personele kosten (€ 313k). Beide dotaties van in totaal € 810k waren ultimo 2021 noodzakelijk op grond van regelgeving BBV. De doorbelasting van de kosten van het ambtelijk apparaat naar Programma 1 zorgt voor € 232k hogere lasten. 

Programma 4
In totaal zijn de lasten van programma 4 met € 2.552k overschreden (€2.476k gecorrigeerd voor doorbelastingen (€ -76k)). Dit wordt voor € 1.891 veroorzaakt door project De Krijgsman. Hiervan is € 1.450k het gevolg van een bijdrage aan het project (conform eerdere besluitvorming), maar hier staan echter baten voor een zelfde bedrag tegenover (ook conform eerdere besluitvorming). Dit deel van de lastenoverschrijding wordt dus geheel gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten. Voor het overige deel van de lastenoverschrijding (€ 441k) geldt dat de lasten binnen bestaand beleid passen.
Daarnaast zijn de lasten voor gebouwen (maatschappelijk vastgoed) € 310k hoger dan geraamd, maar passen binnen bestaand beleid. De lasten voor ruimtelijke ontwikkeling zijn € 647k hoger dan geraamd en hangen samen met diverse projecten; deze lastenoverschrijding wordt voor € 375k gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten. Daarnaast passen deze lasten binnen bestaand beleid.

Programma 7
In totaal zijn de lasten van programma 7 weliswaar niet overschreden, maar er is daarbij voor Opvang en beschermd wonen wel sprake € 3.406k lagere lasten en baten ten opzichte van de raming. Dit wordt veroorzaakt doordat een relatief groot aandeel van de doelgroep voor Opvang en beschermd wonen in 2021 voor wat betreft de financiering is overgegaan de Wlz (Wet langdurige zorg). Als dit effect buiten beschouwing wordt gelaten is sprake van een lastenoverschrijding van € 486k  (€ 194k gecorrigeerd voor doorbelastingen (€ -292k)). Dit wordt voor € 663k veroorzaakt door hogere lasten voor de openeinderegeling Wmo. 

Doorbelastingen
De lasten die samenhangen met het ambtelijk apparaat worden doorbelast naar de diverse programma's. De totale lasten zijn € 1.316k lager dan geraamd, maar per programma kunnen er hierop afwijkingen zijn. De totaalverantwoording over de doorbelastingen is opgenomen bij de toelichting op Programma 9.

Op investeringsniveau is ook nagegaan of de afwijkingen van de kredieten binnen de grenzen liggen van de door de raad geautoriseerde begroting. Onderstaand worden de lopende investeringen met een overschrijding groter dan € 70.000 toegelicht. Een volledig overzicht van de investeringen is opgenomen in bijlage 1 van deze jaarstukken. Van de (lopende) investeringen waar meer dan € 70.000 op is overschreden, zijn de afwijkingen niet als onrechtmatig beoordeeld. Daarnaast worden een aantal kredieten afgesloten van investeringen met overschrijdingen van minder dan € 70.000. Deze overschrijdingen betreffen een totaal aan onrechtmatigheden van € 17.000.

De WNT is van toepassing op Gemeente Gooise Meren. Het voor Gemeente Gooise Meren toepasselijke bezoldigingsmaximum is in 2021 € 209.000.

1. Bezoldiging topfunctionarissen 

1a. Leidinggevende topfunctionarissen met dienstbetrekking en leidinggevende topfunctionarissen zonder dienstbetrekking vanaf de 13e maand van de functievervulling

Leidinggevende topfunctionarissen met dienstbetrekking en leidinggevende topfunctionarissen zonder dienstbetrekking vanaf de 13e maand van de functievervulling inclusief degenen die op grond van hun voormalige functie nog 4 jaar als topfunctionaris worden aangemerkt.

In onderstaande tabel is de verantwoording, middels single information en single audit (SISA), over de besteding van specifieke uitkeringen en provinciale middelen opgenomen.