Meedoen aan het maatschappelijke leven, betekenisvolle contacten en zinvol bezig zijn. Deze factoren hebben een positief effect op de ervaren gezondheid en welzijn van onze inwoners. Zij dragen bij aan een gezonde en vitale samenleving waarin iedereen talenten kan ontwikkelen, waar kinderen veilig en gezond kunnen opgroeien en kansen krijgen, waar inwoners in verbinding staan met elkaar en mee kunnen doen aan het ‘gewone’ leven. Alle inwoners doen zo lang mogelijk zelfstandig, volwaardig en met een aanvaardbare kwaliteit mee aan de samenleving en worden ondersteund waar nodig.
Om dit mogelijk te maken zorgen wij voor een stevige sociale basis en een vangnet voor diegene die het zelf (niet meer) redden. Met een sterke sociale basis dragen we bij aan twee effecten, namelijk prettig samenleven in vitale en verbonden wijken en buurten en preventie en herstel: mensen in een kwetsbare situaties kunnen gewoon meedoen. We investeren in preventie, informele zorg, algemene voorzieningen, vrijwilligerswerk en mantelzorg om zoveel mogelijk te voorkomen dat het nodig is dat inwoners een beroep doen op maatwerkvoorzieningen. Het zoeken naar nieuwe collectieve oplossingen in de wijk vergt een lange adem. Hetzelfde geldt voor de noodzakelijke ontschotting van budgetten om integrale ondersteuning mogelijk te maken. Beide zijn complexe processen. We continueren de ingezette koers en bouwen verder aan de basis die in de afgelopen jaren is neergezet.
Uitdagingen zijn het toenemend beroep op ondersteuning en hulp. De betaalbaarheid en houdbaarheid van de jeugdhulp en Wmo staan onder druk. We zien een toename van het aantal jeugdigen dat hulp nodig heeft en ook een stijging in de kosten per jeugdige. Ook doen volwassenen steeds meer een beroep op begeleiding. De invoering van het inkomensonafhankelijke abonnementstarief (vaste lage eigen bijdrage per huishouden) draagt hier negatief aan bij, zoals de toename van huishoudelijke hulp laat zien. Het voorgaande is een landelijk beeld. Samen met de Regio Gooi en Vechtstreek monitoren en analyseren we de uitgaven voor jeugdhulp en Wmo. Op basis van het inzicht dat we daarbij verkrijgen, nemen we korte- en langetermijnmaatregelen om de zorgkosten te beheersen. De kortetermijnmaatregelen voeren we zo snel mogelijk in, indien mogelijk al per 2021. Het doel is dat we in de toekomst, aan wie dat echt nodig heeft, nog steeds maatwerk kunnen blijven leveren. We zetten daarom in op normaliseren en demedicaliseren. Het gaat om de goedkoopst mogelijke adequate oplossing.
Beleidsontwikkeling
De visie in het strategisch beleidsplan Sociaal domein 2015-2018 is nog steeds leidend. In het 1e kwartaal van 2022 volgt de actualisatie, die vertraagd is door de coronacrisis. Er zal onder andere extra aandacht zijn voor monitoring en sturing op ons beleid zoals het ontwikkelen van prestatie-indicatoren.
Innovatie
We bouwen verder aan een stevige sociale basis in het Sociaal domein om op langere termijn de ondersteuning te kunnen blijven verlenen die nodig is én om als gemeente financieel gezond te blijven. Daarvoor zetten we een innovatiebudget in om de ondersteuning aan inwoners in buurten en wijken te kunnen versterken. We realiseren een substantiële verschuiving van dure individuele specialistische inzet naar de algemene voorzieningen in de wijk, die een breed pakket op het gebied van leefbaarheid, zorg en ondersteuning bieden met op termijn naar verwachting lagere kosten.
Corona
De coronacrisis treft onze inwoners. Kwetsbare groepen worden het hardst geraakt en nieuwe kwetsbare groepen ontstaan. Denk aan daklozen, gezinnen onder druk, kinderen met groeiende (leer)achterstanden, jongeren met gebrek aan toekomstperspectief, eenzaamheid onder ouderen, mensen die afhankelijk zijn van de zorg van anderen en toenemende bestaansonzekerheid voor inwoners die al in een zwakkere sociaal-economische positie verkeren. De crisis zet een extra druk op deze groepen en dat vraagt om een gemeente, die hen ondersteunt om de gevolgen van de crisis op te vangen. Extra aandacht is nog steeds nodig voor kwetsbare groepen, en voor alle sectoren in het Sociaal domein die worden geraakt door de crisis, waaronder het onderwijs, de kinderopvang, het leerlingenvervoer, de jeugdzorg, maatschappelijke opvang en onze zorgpartners. Samen met hen zoeken we naar oplossingen en treffen we ondersteunende maatregelen om te zorgen dat de meest kwetsbare inwoners de zorg en hulp krijgen die ze nodig hebben. De coronacrisis is ook een kans, bijvoorbeeld versnelde digitalisering, creativiteit in dienstverlening, en nieuwe vrijwilligersinitiatieven waarbij wordt omgezien naar kwetsbare inwoners. Deze mooie voorbeelden zien wij in Gooise Meren gebeuren.