Door inzicht in de risico’s is de organisatie in staat om op verantwoorde wijze besluiten te nemen, zodat de risico’s nu en de risico’s die gerelateerd zijn aan toekomstige activiteiten, in verhouding staan tot de vermogenspositie van de organisatie. Om inzicht in de risico’s te verkrijgen, worden er risico-inventarisaties uitgevoerd. De inventarisatie wordt gedurende het jaar bijgewerkt. Hieronder wordt verslag gedaan van de resultaten van de meest recente risico-inventarisatie om een zo actueel mogelijk beeld te geven. Op basis van de geïnventariseerde risico’s is de benodigde weerstandscapaciteit berekend. Dit wordt afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit om het weerstandsvermogen van Gooise Meren te berekenen.
Risicoprofiel
Om de risico's van gemeente Gooise Meren in kaart te brengen, is een risicoprofiel opgesteld. Dit risicoprofiel is tot stand gekomen met behulp de applicatie NARIS® (NAR Risicomanagement Informatie Systeem), waarmee risico's systematisch in kaart zijn gebracht en beoordeeld. In totaal zijn 111 grote risico's in beeld gebracht. De geïnventariseerde risico’s zijn in klassen ingedeeld en geplaatst in een risicokaart. De risicokaart geeft inzicht in de spreiding van de risico’s naar kans en gevolg. De nummers in de risicokaart corresponderen met de aantallen risico’s die zich in het desbetreffende vak van de risicokaart bevinden. Een risico dat in het groene gebied zit, vormt geen direct gevaar voor de continuïteit van de organisatie. Een risico dat een score heeft in het oranje gebied, vraagt om aandacht. Een risico met een risicoscore in het rode gebied vereist directe aandacht om te voorkomen dat de continuïteit van de organisatie wordt bedreigd. Preventieve of reducerende maatregelen kunnen de kans of het gevolg terugbrengen naar een niveau dat een meer acceptabele waarde heeft.
In onderstaand overzicht zijn de tien risico’s gepresenteerd, die de hoogste bijdrage hebben aan de benodigde weerstandscapaciteit. In deze tabel leest u een korte omschrijving van het risico, een beschrijving van het verwachte financiële gevolg en het percentage dat aangeeft hoeveel procent dit risico bijdraagt aan het verwachte totale financiële gevolg. Dit zijn dus de tien risico`s die mogelijk de grootste verwachte financiële impact hebben. In de laatste kolom is aangegeven of het risico ten opzichte van de laatste gepresenteerde stand (Jaarstukken 2019) nieuw (N) of ongewijzigd (O) is in de top 10. De stand van de laatste risico-inventarisatie wordt gebruikt om een zo actueel mogelijk beeld te geven.
|
Nr. |
Risico |
Financieel gevolg |
Invloed |
|
|
1 |
Pandemie COVID-19: De coronacrisis heeft een grote impact op de gemeentelijke financiën, maar de hoogte ervan is nog onzeker. Op basis van een impactanalyse zijn er diverse risico`s van de coronacrisis doorgerekend. Financiële risico`s aan de opbrengstenkant: vermindering parkeergelden, mislopen van leges, toeristenbelasting en precario. Risico`s voor hogere uitgaven zien we met name bij de inkomensondersteuning (uitkeringen) en in het Sociaal domein. | Verminderde inkomsten en verhoogde uitgaven | 17,8 % | O |
|
2 |
Project Crailo: Het niet behalen van een positief resultaat van de grondexploitatie. Totale risico afgeleid uit de risicoanalyse van de grondexploitatie (maart 2020) en gecorrigeerd voor het deel van Gooise Meren in de Crailo B.V. (45%). | Verminderde inkomsten en verhoogde uitgaven | 6,6 % | O |
|
3 |
Juridische procedures en behandelen WOB-verzoeken. | Extra beslag op ambtelijke organisatie en rechtzaakkosten | 4,5 % | O |
|
4 |
Krijgsman: Door de KNSF is een arbitragezaak aangespannen over een aantal onderdelen van de Vaststellingsovereenkomst (VOK) die de gemeente en de KNSF/ Krijgsman in 2014 hebben gesloten. De arbitragezaak is nog lopende. De Gemeenteraad zal over de stand van zaken vertrouwelijk worden geïnformeerd. | Budgetoverschrijding | 4,1 % | O |
|
5 |
Bouwkosten: Aanbestedingen van te realiseren werk vallen hoger uit. | Budget/krediet overschrijding | 4,1 % | O |
|
6 |
Sociaal domein: Wmo: Meer vraag naar Wmo begeleiding en aanzuigende werking invoering abonnementstarief. Jeugd: De effecten van wijzigingen binnen de declaratiesystematiek, de invoering van een nieuw bekostigingsmodel voor Jeugd-GGZ en het nog ontbreken van gegevens over de daadwerkelijke verzilveringsgraad van toegewezen voorzieningen leidt tot onzekerheden. |
Budgetoverschrijding | 3,5 % | N |
|
7 |
Goois Natuurreservaat (GNR): Mogelijke uittreding Amsterdam en Provincie Noord-Holland. | Verhoogde bijdrage van de gemeente | 3,4 % | O |
|
8 |
WIKRO leiding: Claim van AGV wordt door de rechter toegewezen en de gemeente is aansprakelijk voor vertragingsschade. | Claim, vertragingsschade | 3,3 % | O |
|
9 |
Aanbestedingen/Contractmanagement: Het niet of niet zorgvuldig doorlopen van aanbestedingen en managen van contracten. | Onrechtmatigheden, onderbenutting contracten, claims | 3,0 % | N |
|
10 |
Garantie- en vaststellingsovereenkomsten Gooiberg: Eigenaren van woningen op Gooiberg doen bij verkoop van hun woning een beroep op deze overeenkomst met de gemeente. | Budgetoverschrijding | 2,09% | O |
- Pandemie COVID-19: Het coronavirus heeft nog steeds impact op de gemeente Gooise Meren. De focus lag in eerste instantie op de kritische processen rond dienstverlening, bedrijfsvoering en communicatie. Dit heeft gezorgd voor extra inzet op deze onderdelen, maar financieel had dit geen groot effect en is er ook veel binnen bestaande budgetten opgevangen. Wel financiële effecten zijn in de eerste maanden vooral zichtbaar bij de verminderde inkomsten op bijvoorbeeld parkeren en de toeristenbelasting (€ 400.000, zie Voortgangsverslag 2020-2). Voor deze verminderde inkomsten en voor andere extra uitgaven is er een vergoeding ontvangen van het Rijk, maar de verwachting is dat dit niet de totale financiële schade zal dekken.
Er zijn ook extra uitgaven TOZO en BUIG, maar die worden naar verwachting totaal vergoed door het Rijk.
Voor de ondersteuning van culturele instellingen en vrijwilligersorganisaties zijn er veel aanvragen ontvangen. De toekenning is veelal een beleidskeuze en de gemeente heeft hierbij de hoogte van de financiële impact zelf in de hand en valt dus niet onder de risico`s.
Voor het einde van 2020 en in 2021 worden er nog wel extra uitgaven en verminderde inkomsten verwacht als gevolg van het coronavirus, maar de inschatting hiervan is lastig en is mede afhankelijk van de duur van de pandemie en eventueel nog verder gaande landelijke maatregelen. Bij inschatting van de financiële risico`s is uitgegaan van een mogelijk duur van de pandemie van 12 maanden en strekt zich dus ook uit over 2021.
- Sociaal domein: Ook in 2020 is het noodzakelijk geweest om de budgetten voor Wmo en Jeugd bij te stellen. Veroorzaakt door een meer begeleiding Wmo, een stijging van voorzieningen Huishoudelijke hulp als gevolg van de aanzuigende werking abonnementstarief en De overschrijding op het budget Jeugd wordt veroorzaakt door een toename van het aantal jongeren dat een beroep doet op de Jeugdwet. Daarnaast hebben deze jongeren steeds vaker zwaardere en duurdere vormen van hulp en ondersteuning nodig. De onzekerheden rond de budgetten voor Wmo en Jeugd vormen ook voor de komende jaren een groot risico en daarom ook weer terug in de top 10.
- Toerit: De bruggen bij de Krijgsman zijn gereed en de eerder genoemde risico`s vervallen daarmee.
- Aanbestedingen/contractmanagement: De strenge wetgeving rond aanbestedingen zorgen voor complexe en lange procedures. Hiervoor is veel inzet vereist en expertise om het zorgvuldig te doorlopen. Indien dit niet wordt gedaan kunnen er claims volgen van aanbieders, niet het gewenste aanbestedingsresultaat behalen en/of onrechtmatigheden in de procedure. Vervolgens is het ook van belang om de contracten die zijn aangegaan, bijvoorbeeld naar aanleiding van een aanbesteding, goed te managen. Anders bestaat het risico dat contracten niet volledig worden benut, onrechtmatige uitbreiding contract of dat er meer kosten in rekening worden gebracht dan vastgelegd in het contract.
