Financiële begroting

Financiële recapitulatie programma's

Programma	Rekening 2022	Begroting 2023	Raming 2024	Raming 2025	Raming 2026	Raming 2027

Voor en van iedereen	28.623.808	29.533.806	30.205.203	30.266.301	30.067.412	29.631.399
Kansrijk opgroeien	20.318.572	21.531.237	25.057.189	24.510.645	25.991.451	26.002.994
Passend wonen in een groene omgeving	37.922.234	44.131.067	42.404.741	40.895.214	39.006.090	38.729.488
Economisch vitaal en bereikbaar	36.658.945	43.157.998	28.262.587	27.593.399	28.023.551	28.210.161
Duidelijke en transparante dienstverlening	14.134.583	12.775.768	13.940.002	13.783.223	13.701.574	13.711.517
Financieel gezond	34.474.016	32.399.473	35.455.221	34.389.072	33.860.702	33.704.479
Totaal lasten	172.132.159	183.529.349	175.324.944	171.437.855	170.650.780	169.990.039

Voor en van iedereen	-2.518.377	-4.209.003	-4.014.120	-4.243.056	-4.689.811	-4.290.526
Kansrijk opgroeien	-862.175	-831.956	-468.227	-64.724	-64.724	-64.724
Passend wonen in een groene omgeving	-24.280.146	-27.542.644	-22.793.538	-21.257.578	-20.439.826	-20.597.193
Economisch vitaal en bereikbaar	-25.836.251	-30.618.367	-17.740.964	-17.753.514	-17.753.514	-18.146.620
Duidelijke en transparante dienstverlening	-3.045.063	-822.990	-1.359.881	-1.353.382	-1.491.656	-1.336.088
Financieel gezond	-112.535.397	-112.455.471	-126.490.320	-127.024.563	-117.462.324	-116.119.503
Totaal baten	-169.077.408	-176.480.432	-172.867.050	-171.696.817	-161.901.855	-160.554.654

Resultaat voor bestemming	3.054.751	7.048.917	2.457.893	-258.963	8.748.925	9.435.384

Totaal toevoegingen reserves	4.800.534	6.437.149	0	0	0	0
Totaal onttrekkingen reserves	-7.855.285	-13.486.066	-2.627.130	-915.088	-903.046	-817.873
Totaa reserves saldo	-3.054.751	-7.048.917	-2.627.130	-915.088	-903.046	-817.873

Lasten incl reserves	176.932.693	189.966.498	175.324.944	171.437.855	170.650.780	169.990.039
Baten incl reserves	-176.932.693	-189.966.498	-175.494.180	-172.611.905	-162.804.901	-161.372.527
Resultaat na bestemming	0	0	-169.237	-1.174.050	7.845.879	8.617.511

Investeringen

De totale uitgaven aan voorgenomen investeringen in het begrotingsjaar 2025, bedragen € 30,8 miljoen, exclusief bijdragen van derden € 800.000 (zie bijlage 1 Overzicht investeringen). De kapitaallasten van alle voorgenomen investeringen zijn verwerkt in het meerjarenperspectief van deze programmabegroting en dus in beginsel afgedekt binnen die begroting. Voor kredieten kleiner dan € 250.000 (voor bedrijfsvoering is die grens € 500.000) wordt direct goedkeuring van uw raad gevraagd bij vaststelling van de begroting. Bij de besluitvorming over de Begroting 2025-2028 stellen wij voor om deze grenzen te verhogen tot € 300.000, respectievelijk € 600.000, in afwijking van de Financiële Verordening 2023. Voor investeringen boven de grenzen worden separate raadsvoorstellen aan uw raad ter goedkeuring voorgelegd.

Overzicht incidentele baten en lasten

Incidentele baten en lasten

INCIDENTELE LASTEN EN BATEN	Begroting 2024	Begroting 2025	Begroting 2026	Begroting 2027
INCIDENTELE LASTEN EN BATEN
Programma 1
Lasten
Uitbreiding basisinfrastructuur WMO	119.000	-	-	-
Budgetcoach	83.381	-	-	-
Vaststellen Cultuurvisie	120.000	-	-	-
Overige < € 70.000	210.000	-	-	-
Totaal incidentele lasten	532.381	-	-	-
Saldo programma 1	532.381	0	0	0


Programma 2
Lasten
Vaststellen aanpak lokale huisartsenroute	150.000	-	-	-
Kosten tijdelijke huisvesting onderwijs	225.000	225.000	225.000	225.000
Overige < € 70.000	120.000	-	-	-
Totaal incidentele lasten	495.000	225.000	225.000	225.000
Baten
Onttrekking kosten tijdelijke huisvesting uit reserve tijdelijke huisvesting onderwijs	-225.000	-225.000	-225.000	-225.000
Totaal incidentele baten	-225.000	-225.000	-225.000	-225.000
Saldo programma 2	270.000	0	0	0


Programma 3
Lasten
Versterking biodiversiteit	75.000	75.000	75.000	-
Energietransitie	200.000	-	-	-
Capaciteit voor klimaat- en energiebeleid (CDOKE)	1.095.390	1.105.238	-	-
Kosten pré project fase	200.000
Grex Bredius	323.123	280.900	189.667	-
Project Krijgsman	2.030.000	825.000	825.000	825.000
Overige < € 70.000	230.000	-	-	-
Totaal incidentele lasten	4.153.513	2.286.138	1.089.667	825.000
Baten
Capaciteit voor klimaat- en energiebeleid (CDOKE)	-1.095.390	-1.105.238	-	-
Grex Bredius	-225.283	-190.366	-	-
Project Krijgsman	-1.800.000	-240.000	-240.000	-240.000
Onttrekking Algemene reserve grondexploitatie pré project fase	-200.000	-	-	-
Onttrekking reserve Uittreedsom GNR	-342.000	-331.000	-320.000	-309.000
Totaal incidentele baten	-3.662.673	-1.866.604	-560.000	-549.000
Saldo programma 3	490.839	419.534	529.667	276.000


Programma 4
Lasten
Overige < € 70.000	252.000	30.000	30.000	-
Totaal incidentele lasten	252.000	30.000	30.000	0
Saldo programma 4	252.000	30.000	30.000	0


Programma 5
Lasten
Onderzoek realistische dienstverlening	100.000	50.000	50.000	-
Bibob coördinator	135.000	-	-	-
Overige < € 70.000	145.000	-	-	-
Totaal incidentele lasten	380.000	50.000	50.000	0
Saldo programma 5	380.000	50.000	50.000	0


Programma 6
Lasten
Talentontwikkeling	100.000	-	-	-
Arbeidsmarkttoelage	300.000	-	-	-
Opleidingsbudget	200.000	-	-	-
Overige < € 70.000	105.500	-	-	-
Totaal incidentele lasten	705.500	-	-	-
Baten
Overig: Opbrengst vastgoed ontwikkeling	-43.000	-	-	-
Onttrekking begrotingssaldo 2024 uit Algemene reserve	-1.500.000
Totaal incidentele baten	-1.543.000	-	-	-
Saldo programma 6	-837.500	0	0	0


Saldo incidentele baten en elasten	1.087.720	499.534	609.667	276.000

Structurele mutaties reserves


Reserves	Kostenplaats	Saldo 31-12-2022	Onttrekking	Saldo 31-12-2023	Onttrekking	Saldo 31-12-2024	Onttrekking	Saldo 31-12-2025	Onttrekking	Saldo 31-12-2026	Onttrekking	Saldo 31-12-2027
Reserve Godelindeschool	2113104	2.386.811	64.508	2.322.303	64.508	2.257.795	64.508	2.193.287	64.508	2.128.779	64.508	2.064.270
Reserve Egalisatie Talent Primair	2113115	33.470	690	32.781	590	32.191	490	31.701	390	31.310	390	30.920
Reserve Uitbreiding sportvoorzieningen	2113116	716.291	171.394	544.897	140.732	404.165	139.789	264.376	138.847	125.529	64.674	60.855
Reserve Tijdelijke Huisvesting Onderwijs	2113123	1.525.843	225.000	1.300.843	225.000	1.075.843	225.000	850.843	225.000	625.843	225.000	400.843
Reserve Dekking kap lasten Dak Villa Zeezicht	2113126	618.000	25.749	592.251	25.749	566.502	25.749	540.753	25.749	515.004	25.749	489.255
Res. Dekking kap.last Grote Proj. Muiden	2113127	3.050.000	109.424	2.940.576	109.424	2.831.152	109.424	2.721.728	109.424	2.612.304	109.424	2.502.879
Reserve Dek kap.last. Tijd. huisv onderw	2113128	133.942	19.127	114.815	19.127	95.688	19.127	76.560	19.127	57.433	19.127	38.306

Totaal structurele mutaties reserves		8.464.357	615.892	7.848.466	585.130	7.263.335	584.088	6.679.248	583.046	6.096.202	508.873	5.587.329

Balans

Het balanstotaal, in dit geval de materiële vaste activa en de langlopende leningen, neemt de komende jaren toe door investeringen in o.a. onderwijshuisvesting en civiele herinrichtingsprojecten.

Balansontwikkeling	Rekening 2022	Begroting 2023	Begroting 2024	Raming 2025	Raming 2026	Raming 2027
Stand per ultimo jaar

Materiële Vaste Activa	227.511	243.026	260.810	283.154	276.693	283.510
Vlottende activa	27.892	22.807	26.209	28.098	26.406	27.621
Totale Activa	255.403	265.833	287.019	311.252	303.099	311.131

Reserves	54.494	51.868	49.240	48.326	47.423	46.605
Voorzieningen	20.126	17.720	18.700	19.778	19.080	19.481
Langlopende leningen	149.120	164.582	187.416	211.485	204.933	213.382
Vlottende passiva	31.663	31.663	31.663	31.663	31.663	31.663
Totale Passiva	255.403	265.833	287.019	311.252	303.099	311.131

EMU-Saldo

Met het EMU-saldo wil het Rijk de begroting en de jaarrekening van gemeenten monitoren om te kunnen voldoen aan afspraken die gemaakt zijn binnen de Economische en Monetaire Unie (EMU).
Het EMU-saldo is gebaseerd op het kasstelsel en bestaat uit het saldo van alle inkomsten en uitgaven op kasbasis, ongeacht of dit ten behoeve van bedrijfsvoering of investering is. Het belangrijkste verschil tussen het door de gemeente gehanteerde stelsel van lasten en baten met het door het Rijk gehanteerde kasstelsel is dat de gemeente door middel van afschrijvingen de investeringen over meerdere jaren ten laste brengt van de exploitatie, daar waar het Rijk deze investeringen in één keer ten laste brengt van het investeringsjaar.
Het EMU saldo toont een negatief beeld door het hoge volume aan voorgenomen investeringen bij met name onderwijshuisvesting (IHP) en civiele herinrichtingsprojecten.

no.	Omschrijving (bedragen x € 1.000)	2023	2024	2025	2026	2027
		Volgens begroting 2023	Volgens meerjarenraming in begroting 2024	Volgens meerjarenraming in begroting 2024	Volgens meerjarenraming in begroting 2024	Volgens meerjarenraming in begroting 2024
1	Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)	-413	-2.453	458	-8.169	-8.583
2	Afschrijvingen ten laste van de exploitatie	9.714	13.238	14.022	15.971	16.227
3	Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie	4.034	4.994	4.939	4.806	4.737
4	Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd	25.739	31.021	36.366	9.510	23.045
5	Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4	-	-	-	-	-
6	Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa:	-	-	-	-	-
6	Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voor zover niet op exploitatie verantwoord	-	-	-	-	-
7	Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)	-	-	-	-	-
8	Baten bouwgrondexploitatie:	-	-	-	-	-
8	Baten voor zover transacties niet op de exploitatie verantwoord	-	-	-	-	-
9	Lasten op balanspost Voorzieningen voor zover deze transacties met derden betreffen	3.216	4.477	3.431	4.781	3.667
10	Lasten i.v.m. transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten	-	-	-	-	-
11	Verkoop van effecten:
a	Gaat u effecten verkopen? (ja/nee)	nee	nee	nee	nee	nee
b	Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?
	Berekend EMU-saldo	-15.619	-19.720	-20.378	-1.683	-14.331

Stand en verloop reserves


Reserves	Saldo 31-12-2022	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2023	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2024	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2025	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2026	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2027
Algemene Reserve	32.890.579	3.923.828	5.271.789	31.542.618	0	1.500.000	30.042.618	0	0	30.042.618	0	0	30.042.618	0	0	30.042.618
Saldo jaarrekening	7.092.537	0	7.092.537	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Totaal Algemene reserve	39.983.116	3.923.828	12.364.326	31.542.618	0	1.500.000	30.042.618	0	0	30.042.618	0	0	30.042.618	0	0	30.042.618
Bestemmingsreserves:
Algemene Reserve Grondexploitatie	1.206.496	2.513.321	460.000	3.259.817	0	200.000	3.059.817	0	0	3.059.817	0	0	3.059.817	0	0	3.059.817
Reserve Parkeren centrum Bussum	2.179.241	0	0	2.179.241	0	0	2.179.241	0	0	2.179.241	0	0	2.179.241	0	0	2.179.241
Reserve Godelindeschool	2.386.811	0	64.508	2.322.303	0	64.508	2.257.795	0	64.508	2.193.287	0	64.508	2.128.779	0	64.508	2.064.270
Reserve MFC Keverdijk	150.000	0	150.000	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Reserve Sociaal Domein	1.248.060	0	169.400	1.078.660	0	0	1.078.660	0	0	1.078.660	0	0	1.078.660	0	0	1.078.660
Reserve Bovenwijkse voorz. Krijgsman	39.818	0	0	39.818	0	0	39.818	0	0	39.818	0	0	39.818	0	0	39.818
Reserve Grote projecten Muiden	641.000	0	0	641.000	0	0	641.000	0	0	641.000	0	0	641.000	0	0	641.000
Reserve Egalisatie Talent Primair	33.470	0	690	32.781	0	590	32.191	0	490	31.701	0	390	31.310	0	390	30.920
Reserve Uitbreiding sportvoorzieningen	716.291	0	171.394	544.897	0	140.732	404.165	0	139.789	264.376	0	138.847	125.529	0	64.674	60.855
Reserve Kwaliteitsverbetering Groen Muiden	81.287	0	80.000	1.287	0	0	1.287	0	0	1.287	0	0	1.287	0	0	1.287
Reserve Tijdelijke Huisvesting Onderwijs	1.525.843	0	225.000	1.300.843	0	225.000	1.075.843	0	225.000	850.843	0	225.000	625.843	0	225.000	400.843
Reserve Stim. fonds betaalbare woningen	500.000	0	0	500.000	0	0	500.000	0	0	500.000	0	0	500.000	0	0	500.000
Reserve Dekking kap lasten Dak Villa Zeezicht	618.000	0	25.749	592.251	0	25.749	566.502	0	25.749	540.753	0	25.749	515.004	0	25.749	489.255
Reserve Dek kap.last. Tijd. huisv onderw	133.942	0	19.127	114.815	0	19.127	95.687	0	19.127	76.560	0	19.127	57.433	0	19.127	38.306
Res. Dekking kap.last Grote Proj. Muiden	3.050.000	0	109.424	2.940.576	0	109.424	2.831.152	0	109.424	2.721.728	0	109.424	2.612.303	0	109.424	2.502.879
Reserve uittreedregeling GNR		4.777.042		4.777.042		342.000	4.435.042		331.000	4.104.042		320.000	3.784.042		309.000	3.475.042

Totaal bestemmingsreserves	14.510.259	7.290.363	1.475.292	20.325.331	0	1.127.130	19.198.200	0	915.088	18.283.112	0	903.046	17.380.066	0	817.873	16.562.193
Totaal reserves	54.493.375	11.214.191	13.839.617	51.867.949	0	2.627.130	49.240.818	0	915.088	48.325.731	0	903.046	47.422.684	0	817.873	46.604.812

Stand en verloop voorzieningen


Voorzieningen	Saldo 31-12-2022	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2023	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2024	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2025	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2026	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2026
Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's
Spaarpremies hypoth. Ambt.	75.312	3.739	78.738	312	0	0	312	0	0	312	0	0	312	0	0	312
Afkoopsommen begraafrechten	1.399.332	0	103.925	1.295.407	0	103.925	1.191.482	0	103.925	1.087.557	0	103.925	983.632	0	103.925	879.707
Voorziening Pensioen/wachtg. wethouders	5.331.209	426.522	441.669	5.316.062	426.522	441.669	5.300.915	426.522	441.669	5.285.768	426.522	441.669	5.270.621	426.522	441.669	5.255.474
Voorziening personele kosten	1.181.616	0	58.244	1.123.372	0	58.244	1.065.128	0	58.244	1.006.884	0	58.244	948.640	0	58.244	890.396
Verliesvoorz lening Warmtebedrijf M’be	1.132.000	0	0	1.132.000	0	0	1.132.000	0	0	1.132.000	0	0	1.132.000	0	0	1.132.000

Totaal overige voorzieningen	9.119.468	430.261	682.576	8.867.152	426.522	603.838	8.689.836	426.522	603.838	8.512.520	426.522	603.838	8.335.204	426.522	603.838	8.157.888
Onderhoudsvoorzieningen
Voorziening onderhoud gebouwen	1.012.671	924.218	813.582	1.123.307	1.037.950	1.233.327	927.930	1.037.950	1.392.887	572.993	1.037.950	1.936.559	-325.616	1.037.950	823.151	-110.817
Voorziening onderhoud wegen	2.408.706	1.742.159	3.922.867	227.997	1.935.559	2.004.287	159.269	1.935.559	1.121.570	973.258	1.935.559	1.889.715	1.019.101	1.935.559	1.889.715	1.064.945
Voorziening onderhoud civieltechnische kunstwerken	991.262	413.819	1.151.220	253.861	459.719	739.942	-26.362	459.719	417.022	16.335	459.719	454.607	21.447	459.719	454.607	26.559
Voorziening onderhoud water	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0

Totaal onderhoudsvoorzieningen	4.412.639	3.080.196	5.887.669	1.605.165	3.433.228	3.977.556	1.060.837	3.433.228	2.931.479	1.562.585	3.433.228	4.280.881	714.932	3.433.228	3.167.473	980.687
Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting
Egalisatie rioolheffing	6.431.217	205.736	304.322	6.332.631	0	153.585	6.179.046	0	84.571	6.094.475	0	379.827	5.714.648	0	324.039	5.390.609
Egalisatie afvalstoffenheffing	105.516	0	5.608	99.908	376.405	0	476.313	321.112	0	797.425	188.483	0	985.908	118.902	0	1.104.810
Egalisatie sociale recherche	57.743	8.000	0	65.743	8.000	0	73.743	8.000	0	81.743	8.000	0	89.743	8.000	0	97.743
Vervangingsvoorziening riolering	0	749.900	0	749.900	749.900	0	1.499.800	749.900	0	2.249.700	749.900	0	2.999.601	749.900	0	3.749.500
Egalisatievoorziening project Krijgsman	0	0	0	0	720.000	0	720.000	0	240.000	480.000	0	240.000	240.000	0	240.000	0

Totaal voorzieningen derden	6.594.476	963.636	309.930	7.248.182	1.854.305	153.585	8.948.902	1.079.012	324.571	9.703.343	946.383	619.827	10.029.900	876.802	564.039	10.342.662
Totaal voorzieningen	20.126.583	4.474.092	6.880.175	17.720.499	5.714.055	4.734.979	18.699.575	4.938.762	3.859.888	19.778.449	4.806.133	5.504.546	19.080.036	4.736.552	4.335.350	19.481.237

Financiële positie

Algemene Dekkingsmiddelen

Bedragen in € x 1.000	Rekening 2022	Begroting 2023	Raming 2024	Raming 2025	Raming 2026	Raming 2027
Algemene Dekkingsmiddelen
Belastingen	-11.908	-12.207	-13.237	-13.237	-13.237	-13.237
Algemene uitkering	-95.803	-95.302	-107.811	-108.143	-98.202	-97.198
Dividend	-230	-287	-287	-287	-287	-287
Saldo financieringsfunctie	-916	-1.433	-2.066	-2.315	-2.699	-2.359
Overige alg dekkingsmiddelen	22	253	169	1.174	-7.846	-8.618
Totaal	-108.835	-108.977	-123.233	-122.808	-122.271	-121.700
Bedrag voor onvoorzien	0	10	11	11	11	11
Vennootschapsbelasting	0	0	0	0	0	0

Overhead

Bedragen in € x 1.000	Rekening 2022	Begroting 2023	Raming 2024	Raming 2025	Raming 2026	Raming 2027
Overhead
Lasten	20.588	24.636	27.427	26.493	26.498	26.511
Baten	-543	-44	-40	-40	-40	-40
Totaal	20.045	24.592	27.387	26.454	26.458	26.471