Financiële begroting

Programma	Rekening 2021	Begroting 2022	Raming 2023	Raming 2024	Raming 2025	Raming 2026
Voor en van iedereen	26.559.658	24.916.907	26.336.842	26.077.715	25.739.564	25.702.581
Kansrijk opgroeien	18.567.249	20.010.041	19.954.112	19.152.184	19.032.355	19.813.193
Passend wonen in een groene omgeving	33.568.710	34.954.461	40.866.789	34.905.938	34.795.244	34.872.272
Economisch vitaal en bereikbaar	30.415.576	36.050.146	25.785.908	25.653.635	25.477.302	25.628.124
Duidelijke en transparante dienstverlening	11.812.863	12.346.724	12.705.929	12.935.730	12.662.080	12.656.768
Financieel gezond	33.283.035	30.624.471	30.957.172	30.760.595	29.622.013	29.400.865
Totaal lasten	154.207.091	158.902.750	156.606.752	149.485.798	147.328.558	148.073.803
Voor en van iedereen	-2.615.337	-3.009.542	-3.384.242	-3.384.242	-3.613.178	-3.618.197
Kansrijk opgroeien	-389.096	-1.094.618	-229.618	-229.618	-229.618	-229.618
Passend wonen in een groene omgeving	-20.930.549	-22.482.011	-23.877.781	-19.277.572	-19.571.632	-19.560.766
Economisch vitaal en bereikbaar	-20.718.339	-27.072.926	-17.078.603	-17.081.703	-17.093.453	-17.093.453
Duidelijke en transparante dienstverlening	-1.245.419	-830.718	-824.990	-1.238.913	-1.317.376	-1.317.376
Financieel gezond	-104.247.270	-102.158.892	-110.798.772	-112.834.855	-114.681.061	-105.906.223
Totaal Baten	-150.146.008	-156.648.707	-156.194.007	-154.046.903	-156.506.319	-147.725.634
Resultaat voor bestemming	4.061.082	2.254.043	412.745	-4.561.105	-9.177.761	348.169
Totaal toevoegingen reserves	4.411.939	6.856.880	0	0	0	0
Totaal onttrekkingen reserves	-8.473.021	-9.110.923	-703.341	-431.579	-230.536	-229.495
Totaal reserves saldo	-4.061.082	-2.254.043	-703.341	-431.579	-230.536	-229.495
Lasten inclusief reserves	158.619.030	165.759.630	156.606.752	149.485.798	147.328.558	148.073.803
Baten inclusief reserves	-158.619.030	-165.759.630	-156.897.347	-154.478.482	-156.736.855	-147.955.129
Resultaat na bestemming	0	0	-290.595	-4.992.684	-9.408.297	118.674

De totale uitgaven aan voorgenomen investeringen, startend in het begrotingsjaar 2023, bedraagt € 32,5 miljoen, exclusief bijdragen van derden € 4,6 miljoen (zie bijlage 1 Overzicht investeringen). De kapitaallasten van alle voorgenomen investeringen zijn verwerkt in het meerjarenperspectief van deze programmabegroting en dus in beginsel afgedekt binnen die begroting.  Voor kredieten kleiner dan € 250.000 (voor bedrijfsvoering is die grens € 500.000) wordt direct goedkeuring van uw raad gevraagd bij vaststelling van de begroting. Voor de overige investeringen worden separate raadsvoorstellen aan u voorgelegd.

INCIDENTELE LASTEN EN BATEN	Begroting 2023	Begroting 2024	Begroting 2025	Begroting 2026
Programma 1
Lasten
Uitbreiding basisinfrastructuur WMO	119.000	119.000	-	-
Transformatie basisinfrastructuur voorveld WMO	125.000	125.000	-	-
Budgetcoach	83.381	83.381	-	-
Overige < € 70.000	126.000	110.000	-	-
Totaal incidentele lasten	453.381	437.381	0	0
Saldo programma 1	453.381	437.381	0	0
Programma 2
Lasten
Versterking dienstverlening Jeugdteam	425.000	425.000	-	-
Basisinfrastructuur voorveld Jeugd	172.000	172.000	-	-
Overige < € 70.000	30.000	-	-	-
Totaal incidentele lasten	627.000	597.000	0	0
Saldo programma 2	627.000	597.000	0	0
Programma 3
Lasten
MFC Keverdijk	235.000
Versterking biodiversiteit	179.400	179.400	75.000	75.000
Energietransitie	650.000	200.000	-	-
Energiearmoede	824.000	208.000	-	-
Netwerk Circulaire Economie	150.000	-	-	-
Sanering gronddepot Keverdijk	104.000	-	-	-
Gebiedsvisie Bussum Zuid	400.000	-	-	-
Overige < € 70.000	420.000	-	-	-
Kosten pré project fase	200.000	200.000
Totaal incidentele lasten	3.162.400	787.400	75.000	75.000
Baten
Onttrekking Reserve Keverdijk	-150.000
Onttrekking Algemene reserve t.b.v. Saldo Keverdijk	-91.000
Energiearmoede	-824.000	-208.000	-	-
Onttrekking Algemene reserve grondexploitatie pré project fase	-200.000	-200.000
Totaal incidentele baten	-1.265.000	-408.000	0	0
Saldo programma 3	1.897.400	379.400	75.000	75.000
Programma 4
Lasten
Cultuur (coaches en netwerk/verbinding)	200.000	-	-	-
Overige < € 70.000	12.000	12.000	-	-
Totaal incidentele lasten	212.000	12.000	0	0
Saldo programma 4	212.000	12.000	0	0
Programma 5
Lasten
Extra wijkadviseurs	208.800	208.800	-	-
Bibob coördinator	135.000	135.000	-	-
Talentontwikkeling	200.000	100.000	-	-
Arbeidsmarkttoelage	300.000	300.000	-	-
Opleidingsbudget	200.000	200.000	-	-
Versterking dienstverlening Frontoffice	146.839	146.839	-	-
Overige < € 70.000	91.500	66.500
Totaal incidentele lasten	1.282.139	1.157.139	0	0
Saldo programma 5	1.282.139	1.157.139	0	0
Programma 6
Lasten
Grex Bredius	4.324.788	266.906	227.483	142.250
Aanpassing werkvleugel gemeentehuis	95.000	-	-	-
Overige < € 70.000	40.000	15.000	-	-
Vastgoed ontwikkeling	270.000	43.000	-	-
Totaal incidentele lasten	4.729.788	324.906	227.483	142.250
Baten
Vrijval voorziening spaarhypotheken	-78.738	-	-	-
Grex Bredius	-4.350.000	-225.283	-190.366	-
Opbrengst vastgoed ontwikkeling	-270.000	-43.000	-	-
Totaal incidentele baten	-4.698.738	-268.283	-190.366	-
Saldo programma 6	31.050	56.623	37.117	142.250
Saldo begroting	4.502.970	2.639.543	112.117	217.250
Presentatie van het structureel begrotingssaldo (bedragen x € 1.000)	2.023	2.024	2.025	2.026
+ = negatief saldo; - = positief saldo
Saldo baten en lasten	413	-4.561	-9.178	348
Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves	-703	-432	-231	-229
Begrotingssaldo na bestemming	-291	-4.993	-9.408	119
Waarvan incidentele baten en lasten (saldo)	4.062	2.440	112	217
Structurele begrotingssaldi	-4.353	-7.432	-9.520	-99

Structurele reserves	Saldo	Onttrekking	Saldo	Onttrekking	Saldo	Onttrekking	Saldo	Onttrekking	Saldo
	31-12-2022		31-12-2023		31-12-2024		31-12-2025		31-12-2026
Reserve Godelindeschool	2.355.146	64.508	2.290.638	64.508	2.226.130	64.508	2.161.622	64.508	2.097.114
Reserve Egalisatie Talent Primair	32.213	690	31.523	590	30.933	490	30.443	390	30.053
Reserve Uitbreiding sportvoorzieningen	716.291	171.394	544.897	140.732	404.165	139.789	264.376	138.847	125.529
Reserve Tijdelijke Huisvesting Onderwijs	1.736.321	0	1.736.321	0	1.736.321	0	1.736.321	0	1.736.321
Reserve Dekking kapitaallasten Dak Villa Zeezicht	600.792	25.749	575.043	25.749	549.294	25.749	523.545	25.749	497.796
Res. Dekking kap.last Grote Proj. Muiden	3.050.000	0	3.050.000	0	3.050.000	0	3.050.000	0	3.050.000
Totaal structurele mutaties reserves	8.490.763	262.341	8.228.422	231.579	7.996.843	230.536	7.766.307	229.495	7.536.813

Het balanstotaal, i.c. de materiële vaste activa en de langlopende leningen, neemt de komende jaren toe door investeringen in o.a. onderwijshuisvesting en civiele herinrichtingsprojecten.

Balansontwikkeling	Rekening 2021	Begroting 2022	Begroting 2023	Raming 2024	Raming 2025	Raming 2026
Stand per ultimo jaar
Materiële Vaste Activa	214.684	232.812	248.837	272.397	283.036	279.050
Vlottende activa	22.425	22.158	22.158	22.799	22.886	13.645
Totale Activa	237.109	254.970	270.995	295.196	305.922	292.694
Reserves	50.455	48.202	47.789	52.350	61.528	61.179
Voorzieningen	18.639	18.026	19.285	19.075	19.514	18.021
Langlopende leningen	126.180	146.908	162.087	181.936	183.045	171.658
Vlottende passiva	41.835	41.835	41.835	41.835	41.835	41.835
Totale Passiva	237.109	254.970	270.995	295.196	305.922	292.694

Met het EMU-saldo wil het Rijk de begroting en de jaarrekening van gemeenten monitoren om te kunnen voldoen aan afspraken die gemaakt zijn binnen de Economische en Monetaire Unie (EMU).
Het EMU-saldo is gebaseerd op het kasstelsel en bestaat uit het saldo van alle inkomsten en uitgaven op kasbasis, ongeacht of dit ten behoeve van bedrijfsvoering of investering is. Het belangrijkste verschil tussen het door de gemeente gehanteerde stelsel van lasten en baten met het door het Rijk gehanteerde kasstelsel is dat de gemeente door middel van afschrijvingen de investeringen over meerdere jaren ten laste brengt van de exploitatie, daar waar het Rijk deze investeringen in één keer ten laste brengt van het investeringsjaar.
Het EMU saldo toont een negatief beeld door het hoge volume aan voorgenomen investeringen bij met name onderwijshuisvesting (IHP) en civiele herinrichtingsprojecten.

no.	Omschrijving (bedragen x € 1.000)	2022	2023	2024	2025	2026
		Volgens begroting 2022	Volgens meerjarenraming in begroting 2023	Volgens meerjarenraming in begroting 2023	Volgens meerjarenraming in begroting 2023	Volgens meerjarenraming in begroting 2023
1	Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)	-1.022	-413	4.561	9.178	-348
2	Afschrijvingen ten laste van de exploitatie	9.181	9.714	10.222	10.957	11.977
3	Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie	5.569	4.034	4.663	4.368	4.479
4	Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd	13.594	25.739	33.781	21.596	7.990
5	Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4	-	-	-	-	-
6	Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa:	-	-	-	-	-
	Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voor zover niet op exploitatie verantwoord
7	Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)	-	-	-	-	-
8	Baten bouwgrondexploitatie:	-	-	-	-	-
	Baten voor zover transacties niet op de exploitatie verantwoord
9	Lasten op balanspost Voorzieningen voor zover deze transacties met derden betreffen	3.190	3.216	4.456	3.382	5.132
10	Lasten i.v.m. transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten	-	-	-	-	-
11	Verkoop van effecten:
a	Gaat u effecten verkopen? (ja/nee)	nee	nee	nee	nee	nee
b	Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?
	Berekend EMU-saldo	-3.056	-15.619	-18.792	-475	2.986

Reserves	Saldo 31-12-2022	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2023	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2024	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2025	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2026
Algemene Reserve	31.753.586	290.596	91.000	31.953.181	4.992.684	0	36.945.865	9.408.298	0	46.354.163	-118.674	0	46.235.490
Totaal Algemene reserve	31.753.586	290.596	91.000	31.953.181	4.992.684	0	36.945.865	9.408.298	0	46.354.163	-118.674	0	46.235.490
Bestemmingsreserves:
Algemene Reserve Grondexploitatie	3.503.718	0	200.000	3.303.718	0	200.000	3.103.718	0	0	3.103.718	0	0	3.103.718
Reserve Parkeren centrum Bussum	2.179.241	0	0	2.179.241	0	0	2.179.241	0	0	2.179.241	0	0	2.179.241
Reserve Godelindeschool	2.355.146	0	64.508	2.290.638	0	64.508	2.226.130	0	64.508	2.161.622	0	64.508	2.097.114
Reserve MFC Keverdijk	150.000	0	150.000	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Reserve Sociaal Domein	943.280	0	0	943.280	0	0	943.280	0	0	943.280	0	0	943.280
Reserve Bovenwijkse voorz. Krijgsman	39.818	0	0	39.818	0	0	39.818	0	0	39.818	0	0	39.818
Reserve Grote projecten Muiden	641.000	0	0	641.000	0	0	641.000	0	0	641.000	0	0	641.000
Reserve Egalisatie Talent Primair	32.213	0	690	31.523	0	590	30.933	0	490	30.443	0	390	30.053
Reserve Uitbreiding sportvoorzieningen	716.291	0	171.394	544.897	0	140.732	404.165	0	139.789	264.376	0	138.847	125.529
Reserve Kwaliteitsverbetering Groen Muiden	139	0	0	139	0	0	139	0	0	139	0	0	139
Reserve Tijdelijke Huisvesting Onderwijs	1.736.321	0	0	1.736.321	0	0	1.736.321	0	0	1.736.321	0	0	1.736.321
Reserve Stim. fonds betaalbare woningen	500.000	0	0	500.000	0	0	500.000	0	0	500.000	0	0	500.000
Reserve Dekking kap lasten Dak Villa Zeezicht	600.792	0	25.749	575.043	0	25.749	549.294	0	25.749	523.545	0	25.749	497.796
Res. Dekking kap.last Grote Proj. Muiden	3.050.000	0	0	3.050.000	0	0	3.050.000	0	0	3.050.000	0	0	3.050.000
Totaal bestemmingsreserves	16.447.960	0	612.341	15.835.619	0	431.579	15.404.040	0	230.536	15.173.504	0	229.495	14.944.009
Totaal reserves	48.201.545	290.596	703.341	47.788.800	4.992.684	431.579	52.349.905	9.408.298	230.536	61.527.667	-118.674	229.495	61.179.499

Voorzieningen	Saldo 31-12-2022	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2023	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2024	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2025	Toevoeging	Onttrekking	Saldo 31-12-2026
Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's
Spaarpremies hypoth. Ambt.	75.010	3.739	78.738	10	0	0	10	0	0	10	0	0	10
Afkoopsommen begraafrechten	1.278.207	0	103.925	1.174.282	0	103.925	1.070.357	0	103.925	966.432	0	103.925	862.507
Voorziening Pensioen/wachtg. wethouders	5.530.242	204.522	441.669	5.293.095	204.522	441.669	5.055.948	204.522	441.669	4.818.801	204.522	441.669	4.581.654
Voorziening personele kosten	519.779	0	58.244	461.535	0	58.244	403.291	0	58.244	345.047	0	58.244	286.803
Totaal overige voorzieningen	7.403.238	208.261	682.576	6.928.922	204.522	603.838	6.529.606	204.522	603.838	6.130.290	204.522	603.838	5.730.974
Onderhoudsvoorzieningen
Voorziening onderhoud gebouwen	1.299.794	1.105.349	922.982	1.482.161	1.105.349	1.282.812	1.304.698	1.105.349	1.452.992	957.055	1.105.349	1.827.529	234.875
Voorziening onderhoud wegen	2.472.773	1.742.159	1.167.311	3.047.621	1.742.159	2.297.147	2.492.632	1.742.159	972.988	3.261.803	1.742.159	2.408.822	2.595.140
Voorziening onderhoud civieltechnische kunstwerken	-338.391	413.819	625.302	-549.874	413.819	376.501	-512.556	413.819	456.378	-555.115	413.819	395.257	-536.553
Voorziening onderhoud water	168.500	0	0	168.500	0	0	168.500	0	0	168.500	0	0	168.500
Totaal onderhoudsvoorzieningen	3.602.676	3.261.327	2.715.595	4.148.408	3.261.327	3.956.460	3.453.274	3.261.327	2.882.358	3.832.243	3.261.327	4.631.608	2.461.962
Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting
Egalisatie rioolheffing	6.316.611	334.736	0	6.651.347	0	11.592	6.639.755	0	554.093	6.085.662	0	733.593	5.352.069
Egalisatie afvalstoffenheffing	11.817	0	5.608	6.209	0	5.523	686	79.853	0	80.539	76.779	0	157.318
Egalisatie sociale recherche	65.607	8.000	0	73.607	8.000	0	81.607	8.000	0	89.607	8.000	0	97.607
Vervangingsvoorziening riolering	625.787	850.279	0	1.476.066	894.434	0	2.370.500	925.474	0	3.295.974	925.474	0	4.221.448
Totaal voorzieningen derden	7.019.822	1.193.015	5.608	8.207.229	902.434	17.115	9.092.548	1.013.327	554.093	9.551.783	1.010.253	733.593	9.828.443
Totaal voorzieningen	18.025.736	4.662.602	3.403.779	19.284.559	4.368.283	4.577.413	19.075.429	4.479.176	4.040.289	19.514.316	4.476.102	5.969.039	18.021.379

Bedragen in € x 1.000	Rekening 2021	Begroting 2022	Raming 2023	Raming 2024	Raming 2025	Raming 2026
Algemene Dekkingsmiddelen
Belastingen	-13.862	-11.539	-12.207	-12.371	-12.371	-12.371
Algemene uitkering	-81.937	-85.935	-93.525	-95.327	-96.993	-88.065
Dividend	-182	-287	-287	-287	-287	-287
Saldo financieringsfunctie	-1.539	-1.088	-1.433	-1.769	-1.992	-2.149
Overige alg dekkingsmiddelen	-151	2.613	253	4.993	9.408	-119
Totaal	-97.671	-96.237	-107.200	-104.761	-102.235	-102.991
Bedrag voor onvoorzien	0	10	10	10	10	10
Vennootschapsbelasting	0	0	0	0	0	0

Bedragen in € x 1.000	Rekening 2021	Begroting 2022	Raming 2023	Raming 2024	Raming 2025	Raming 2026
Overhead
Lasten	17.840	21.510	23.977	23.637	22.794	22.883
Baten	-462	-179	-152	-152	-152	-152
Totaal	17.378	21.331	23.825	23.486	22.643	22.731