Het zijn hectische tijden waarin wij u deze Perspectiefnota 2022-2025 aanbieden. We leven al ruim een jaar met de gevolgen van de coronacrisis en daarnaast hebben wij, net als andere gemeenten, te maken met de nodige financiële uitdagingen. Wij blijven daarbij net als voorheen onze ambities, een duurzamer, socialer, veiliger en vitaler Gooise Meren, nastreven.
Wij hebben onze zorgen over de financiële positie van Gooise Meren de afgelopen jaren al vaker met u gedeeld. Het meerjaren financieel beeld staat al langer onder druk en het is de laatste jaren een uitdaging om een structureel sluitende begroting aan de raad te kunnen presenteren. In de Programmabegroting 2021-2024 hebben we concreet aangegeven wat onze opdracht was op weg naar deze perspectiefnota. Het zoeken van een balans tussen wat we willen en wat we aankunnen. Oftewel: koers houden en investeren, maar ook ambities bijstellen om financieel gezond te blijven.
In de Programmabegroting 2021-2024 is een taakstelling opgenomen van structureel € 600.000. Daarnaast hebben wij aangegeven welke majeure opgaven ons te wachten staan. Zoals de overschrijdingen van de budgetten voor het Sociaal domein, de actualisatie van de beheerplannen, de herverdeling van het gemeentefonds en de energietransitie.
Om een duurzaam begrotingsevenwicht tot stand te brengen, is de gemeente eind 2020 gestart met het proces ‘Duurzame balans in de begroting’. De afgelopen periode hebben we onderzocht hoe we structureel minder geld kunnen uitgeven of kunnen zorgen dat er meer geld binnenkomt. Dit betekent dat we kritisch hebben gekeken naar het werk wat de gemeente doet en naar onze ambities. Een brede heroverweging met als doel herstel van de financiële balans. We hebben daarbij nadrukkelijk niet gekozen voor de kaasschaafmethode.
Er is een aanzienlijk pakket aan heroverwegingen in deze perspectiefnota opgenomen, variërend van het verhogen van de inkomsten tot het bijstellen van ambities, waardoor de uitgaven kunnen worden verlaagd. Om de heroverwegingen beter te kunnen duiden, hebben we 8 richtinggevende principes geformuleerd, te weten: Heroverwegen ambities/beleid, Verbonden Partijen, Benchmark, Weloverwogen subsidiebeleid, Kostendekkendheid, Begrotingsscan en Efficiency. Alle heroverwegingen zijn vervolgens aan deze 8 principes toegedeeld.
Het is ons gelukt om met de voorstellen in het kader van ‘Duurzame balans in de begroting’ het negatieve beeld van de Programmabegroting 2021-2024 inclusief het structurele nadeel van het 2e Voortgangsverslag 2020. Daarnaast is er op lange termijn (vanaf 2025) financieel ruimte voor de voorstellen in het kader van de 3 O’s (onvermijdelijk, onvoorzienbaar en onuitstelbaar) te honoreren.
We komen echter tot de conclusie dat met het opgehaalde bedrag het financieel meerjarenbeeld weliswaar sluitend is vanaf 2025, maar niet voldoende om ook de extra ambities, die het college voor ogen heeft, waar te kunnen maken.
In de Programmabegroting 2022-2025 komt het college met concrete keuzes ten aanzien van de extra ambities en aanvullende heroverwegingen. Wij denken hierbij aan het verder uitwerken van de ideeën in het kader van ‘Duurzame balans in de begroting’ of aan het verder aanscherpen of verhogen van de voorgestelde ideeën. Hierbij is het van belang om op koers te blijven en onze gemeente niet ‘kapot’ te bezuinigen, maar goede keuzes te maken voor de langere termijn. Wij streven er naar om Gooise Meren goed achter te laten en financiële ruimte te houden voor een nieuw college.